Türkiyə Prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğan 2016-cı ildə dövlət çevrilişinə cəhddən sonra ölkəni əsaslı şəkildə təmizlədi. İstanbul indi dünyanın ən kəşfiyyatdan təmizlənmiş şəhərlərindən biridir. Beləliklə, orada “incə söhbətlər” etmək təhlükəsizdir.
Bu barədə “Ukrayna barometri” sosioloji xidmətinin direktoru Viktor Nebojenko Türkiyənin Rusiya ilə Ukrayna arasında vasitəçilik səyləri və Volodimir Zelenski ilə Vladimir Putin arasında mümkün İstanbul görüşü barədə danışarkən bildirib.
Politoloq Türkiyə prezidentinin özünəməxsus çox maraqlı üslubu olduğunu vurğulayıb.
“O, başqa ölkələrin nümayəndələrinin deməkdən qorxduqlarını rahatlıqla səsləndirir. Bu işdə onun haqqını vermək lazımdır. Ən əsası isə onun dediyi sözlər gerçəkləşir, hadisələr onun qeyd etdiyi istiqamətdə gedir. Almaniya, Fransa və bir çox başqa ölkələrin liderləri bu qədər açıq danışa bilməzlər”, - deyə o, qeyd edib.
Ukrayna və Rusiya prezidentlərinin görüşünün mümkünlüyü ilə bağlı bəyanata gəlincə isə Nebojenko Türkiyə liderinin müharibə dövründə bunun mümkün olmadığını, bunun həm Rusiyada, həm də Ukraynada xəyanət kimi qəbul ediləcəyini bildiyini qeyd etdi.
“Amma İstanbulda Zelenski ilə Putin arasında danışıqların aparılması ideyasının özü təzə addımdır, nə Kiyev, nə də Moskva bundan inciməyəcək”, - deyə müsahib bildirib.
Politoloq əlavə etdi ki, Rəcəb Tayyib Ərdoğanın virtual, reallaşdırılması az mümkün şeylər haqqında danışdığı görünə bilər, amma müəyyən mərhələdə bu baş verə bilər. O, bu yerdə Ərdoğanın uğurla həll etdiyi daha bir məsələdən danışdı.
“Türkiyə uzun illər boyu böyük Osmanlı İmperiyası ilə Atatürkün yolu arasında qalıb. Türkiyə liderinin tarazlıq tapması vacibdir. İndi də türkdilli dövlətlərin yaxınlaşmasını görürəm, bu çox güclü addımdır.
Siz yaşlananda Çində təəccüblənəcəklər: necə oldu ki, Türkiyəsiz keçinə bilməyəcəyimiz “Bir kəmər, bir yol” sistemi qurduq?! (gülür - red.). Amma belə çıxır ki, Ərdoğanın Orta Asiyadan İstanbula qədər mədəniyyət konfederasiyası Çinin layihəsinin uğur qazanması üçün şərtlərdən biridir. Aydındır ki, bu tezliklə baş verməyəcək, amma olacaq”, - deyə ekspert izah edib.
Volodimir Zelenski ilə Vladimir Putin arasında mümkün görüşə gəlincə isə, politoloqun sözlərinə görə, dünya liderlərindən biri nə vaxtsa bunu təşkil etməlidir və Ərdoğan da obyektiv dünya lideridir.
“Qeyd edim ki, Türkiyənin əvvəllər çoxlu layiqli liderləri olub, ancaq Rəcəb Tayyib Ərdoğan, təkrar edirəm, dünya lideri ola bildi. Təsadüfi deyil ki, Türkiyə Rusiya ilə Ukrayna arasında sülh müqaviləsinin təminatçısı olan ölkələr qrupuna daxil ola bilər. Bu da Türkiyə Respublikasının rolunun tanınmasıdır”, - deyə Nebojenko əlavə edib.
O, Türkiyənin Rusiya, Ukrayna, ərəb dünyası və Qərb arasında möhtəşəm manevrlər etdiyini vurğulayıb və bildirib ki, çoxları qəzəblənsə də hamının Türkiyəyə ehtiyacı var.
Politoloq Ukrayna və Rusiya prezidentlərinin görüşünə gəlincə, isə bunun yalnız atəşkəs haqqında ilkin razılaşmadan sonra mümkün olacağını vurğulayıb.
“Ölkələr arasında saziş gələcək zaminlərin iştirakı ilə beynəlxalq sülh konfransından sonra imzalana bilər. Dünyada belə qəbul olunub. İndi bizim üçün, deyək ki, Böyük Britaniya və Rusiya ilə münaqişədə olan eyni təhlükəsizlik qarantlarının siyahısını toplamaq mümkün deyil, çünki bizim problemlərimiz Ukrayna və Rusiya səviyyəsində deyil, beynəlxalq formatda həll edilməlidir”, - deyə Viktor Nebojenko sözlərini yekunlaşdırıb.
Nair Əliyev
