“Artıq Kremldə başa düşürlər ki, müharibəni uduzublar” - Ekspert danışır

Böyük Britaniyanın Baş naziri Boris Conson Ukraynanın Rusiyanı məğlub edəcəyini və yenidən azad ölkəyə çevriləcəyini deyib. O, bunu videokonfrans vasitəsilə Ukrayna parlamentindəki çıxışı zamanı bəyan edib.

“Ukrayna Putinin yenilməz olması haqqında mifə son qoydu və Kiyevə qədər irəliləyən Rusiya ordusunu dəf etdi. Hazırda ukraynalılar XXI əsrin ən böyük qəhramanlıq salnaməsini yazırlar və Putinin tarixi səhvini ifşa edirlər”, - deyə o bildirib.

Bu arada məlumatlar yayılıb ki, Rusiya Ukraynada faktiki məğlubiyyətə uğrayıb və bu səbəbdən geri çəkilmək üçün məqam gözləyir. Məlumata görə, Kreml hazırda minimum itkilərlə Ukraynaya təcavüzü kompensasiya etməyə çalışır. Dia.az xəbər verir ki, AYNA mövzu ətrafında Fransada yaşayan bloger-jurnalist Elnur Məcidli ilə həmsöhbət olub.

- Ukrayna böhranı dünya gündəmini məşğul edən əsas mövzudur. İddialar var ki, Rusiya Ukraynada strateji məğlubiyyətə uğrayıb. Bu haqda hansı qənaətdəsiniz?

- Hələ bir neçə il öncə belə bir müharibənin olacağını anons etmişdim. Hələ o zaman demişdim ki, Putin bu müharibəyə uzun müddətdir hazırlaşır. 2014-cü ildə Ukrayna ərazilərinin Rusiya tərəfindən işğalından sonra Moskvanın Ukraynaya təcavüz edəcəyi məlum idi. Sadəcə koronavirus pandemiyası, o cümlədən Qarabağ müharibəsi və digər səbəblər bu münaqişəni bir qədər yubatdı. Baxmayaraq ki, beynəlxalq ictimaiyyət Moskvanı xəbərdar edir, belə bir səhvə yol verməməyə çağırırdı, Putin işğalçı xislətindən əl çəkmədi. Nəticədə faktiki olaraq məğlub duruma düşmüş oldu.

Rus ordusunun paytaxt Kiyevdən çəkilməsi müharibənin birinci mərhələsinin başa çatması və Moskvanın məğlubiyyəti kimi qiymətləndirilə bilər. Mövcud şəraitdə Rusiya israrını davam etdirsə də, ciddi nəticələrə nail ola bilmir. Əksinə, sərt sanksiyalarla üzləşərək, ciddi iqtisadi problemlərlə qarşılaşıb. May ayının əvvəlindən etibarən sanksiyaların ciddi təsirləri müşahidə olunmağa başlayıb.

Nəzərə alanda ki, həm Rusiya, həm də Ukrayna eyni kökdən olan xalqlardır, bu döyuşü Çaldıran döyüşünə bənzətmək olar. 1500-cü illərdə səfəvilərlə osmanlıların etdiyi səhvi bu gün Rusiya təkrar edir. Bu müharibənin fəsadları illərlə davam edəcək və Rusiya bu itkilərdən yayına bilməyəcək. Qərbin Ukraynaya vahid şəkildə dəstək nümayiş etdirməsi Moskva üçün gözlənilməz oldu və məğlubiyyətini şərtləndirən başlıca amillərdən biridir. Putin strateji səhvə yol verdi və nəticələri ilə qatlaşmalı olacaq.

- Baydenin “demokratiya-avtoritarizm döyüşü” adlandırdığı bu müharibədə ABŞ hara qədər israrlı olacaq?

- Heç bir inkişaf etmiş ölkə - istər Qərb, istər Çin, istərsə də digərləri olsun - Rusiyanı bu bataqlıqdan xilas etməkdə maraqlı deyil. Çünki onların hər birinin siyasi və qlobal maraqları var və hər kəs məsələyə öz maraqları kontekstindən yanaşır. Moskvanın son illərdə nümayiş etdirdiyi hərbi aqressiya kifayət qədər narahatedici məqam idi. Hesab edirəm ki, Qərbin dəstəyi nəticəsində bu müharibə davam edəcək və Ukrayna geri çəkilməyəcək. Artıq Kremldə də başa düşürlər ki, nəzərdə tutduqları məqsədlərə nail ola bilmədilər və bu müharibəni uduzublar. Sadəcə Putin öz reputasiyasını qorumaq üçün hərbi müdaxiləni davam etdirir.

- Münaqişənin əhatə dairəsi böyüyə, digər ölkələri də təsir dairəsinə ala bilərmi? Misal üçün, Finlandiya, Polşa, İsveç və sair...

- Finlandiya tərəfindən yeni cəbhənin açılması ehtimalı hər zaman öz aktuallığını qoruyur. Bəziləri bunun baş verməyəcəyini söyləsələr də, heç bir halda bu faktoru nəzərdən qaçırmaq olmaz. Hazırda Rusiyaya qarşı yönələn beynəlxalq koalisiya fəaliyyətdədir. Onlar vahid və koordinasiyalı qərar və addımlarla Rusiyadan gözlənilən təhlükələri neytrallaşdırmağa çalışırlar. Finlandiyanın NATO-ya üzv olacağı variantı da bu xüsusda istisna olunmur. Rusiya özünə müttəfiqlər tapa bilmir və növbəti cəbhə açması inandırıcı görünmür. Bir daha qeyd edim ki, Moskva artıq məğlub duruma düşdüyünün fərqindədir. Belə bir şəraitdə isə növbəti ölkələrə təcavüz cəhdləri inandırıcı görünmür. Bu, onun intiharı olardı.

- Putinin SSRİ-ni yeni formada bərpa etmək niyyətində olduğu və məhz bunun qarşısını almaq üçün Qərbin hərəkətə keçdiyini söyləyənlər var. Haqlıdırlarmı?

- Putinin Rusiya dövlətçiliyinin, imperiya ənənələrinin davam etdirilməsində maraqlı olduğunu nəzərə alsaq, bu zaman onun hər hansı formada SRRİ-ni yenidən bərpa etmək niyyətinin olması təbiidir. Digər yandan bu il SSRİ-nin yaranmasının üzərindən 100 il ötür. Simvolik əhəmiyyət kəsb edən bir ildə Putin çox istəyirdi ki, imperiyanı hansısa formada yenidən bərpa etsin. O, simvolik rəqəmlərə qarşı çox həssasdır. Mövcud şəraitdə isə artıq bu cəhdlər mənasızdır. Qazaxıstanda başlanan proses Putinin əminliyini artırsa da, Ukraynada onun arzuları suya düşdü. Ukraynasız imperiya cəhdi süquta məhkumdur və Ukraynadakı məğlubiyyəti ilə Putin imperiya maraqlarından əl çəkməli olacaq. Beynəlxalq birlik heç bir halda bunun baş tutmasına imkan verməyəcək.

- Mövzudan bir qədər kənara çıxaq. Fransadakı son prezident seçkilərindən sonra bu ölkənin Azərbaycana qarşı siyasətində hər hansı dəyişiklik gözlənilirmi?

- Fransa ilə Azərbaycan arasında mədəni, siyasi və tarixi əlaqələr mövcuddur. Təbii ki, bu əlaqələrdən narahat olan qüvvələr var. Bu qüvvələrin içərisində isə Rusiyanı və onun ölkəmizdəki dayaqlarını xüsusi qeyd etmək olar. Müharibə dövründə erməni lobbisinin səyləri nəticəsində arada müəyyən soyuqluqlar yaransa da, münasibətlər yenidən bərpa olunmağa başlayıb. Nəzərə almaq lazımdır ki, bu gün Fransada kifayət qədər azərbaycanlı yaşayır və onların koordinasiyalı fəaliyyətinə, diaspor quruculuğu istiqamətində fəaliyyətlərinin genişlənməsinə xüsusi ehtiyac var.

Azərbaycanla Ermənistan arasında sülh danışıqlarının Rusiyanın təsir dairəsindən çıxaraq, həm də Avropa İttifaqı çərçivəsində davam etdirilməsi ölkəmizin qarşısında yeni imkanlar açır. Düşünürəm ki, Emmanuel Makronun yenidən prezident seçilməsindən sonra Azərbaycanla Fransa arasında münasibətlər yüksələn xətlə inkişaf edəcək. Bu mənada hər hansı bir narahatlığa əsas görmürəm.

Zamantv.az