Yaxın Şərqin karvan yolları necə kəsişəcək? - İNCƏLƏMƏ...

İranın Fars xəbər agentliyinin verdiyi məlumata görə, keçən ay dəmir yolu konteyner xidmətlərinin bərpasından sonra üç ölkənin gömrük, dəmir yolu və ekspeditorları tərəfindən razılaşdırılan ikinci yük qatarı Pakistandan İran vasitəsilə Türkiyəyə yola düşüb.

Zmantv.az" DİA.AZ-a istinadən xəbər verir ki, bu barədə “Vestnik Kavkaza” saytı yazıb.

Təhlildə qeyd olunur:

Uşaq pudrası, kosmetika, şəxsi baxım və sənaye məhsullarında tez-tez istifadə edilən 24 vaqon talk tozunu daşıyan qatar ötən həftə Pakistandan İstanbula yola düşüb.

PressTV xəbər verir ki, yük Mircave sərhəd stansiyası vasitəsilə İranın Zahedan dəmir yolu stansiyasına çatdıqdan sonra Türkiyənin Razi sərhəd stansiyasından daşınmaq üçün yenidən konteynerlərə yüklənir.

Tehran sərnişin və yük dəmir yolu daşımalarının inkişafı üçün tranzit dəhlizlərinin tamamlanmasını və region ölkələri ilə dəmir yolu əlaqələrinin yaradılmasını prioritet elan edir. 1985-ci ildə İran, Pakistan və Türkiyə daha 7 dövlətin qoşulduğu İqtisadi Əməkdaşlıq üzrə Regional Dövlətlərarası İqtisadi Təşkilatı (İƏT-EKO) yaratdılar. Dekabr ayında düyü, xurma və çəhrayı duz daşıyan ilk yük qatarı 10 illik fasilədən sonra İslamabaddan İstanbula yola düşüb.

İslamabaddan İstanbula gedən marşrutla qatara 10 gün vaxt sərf olunur ki, bu da Türkiyə ilə Pakistan arasında 21 günlük dəniz səfərindən iki dəfə azdır. Dəmir yolunun ümumi uzunluğu 6540 km, o cümlədən 2603 km İran, 1990 km Pakistan ərazisindən keçir. EKO Konteyner Qatarı (ITI) kimi tanınan İslamabad-Tehran-İstanbul dəmir yolunun sınaq xətti 2009-cu ildə tamamlandı, lakin o, heç vaxt tam istifadəyə verilmədi. Buna baxmayaraq, ölkələr hələ də Çinin Kəmər və Yol Təşəbbüsünü tamamlamaq üçün marşrut boyunca sərnişin qatarını işə salmağı planlaşdırırdılar.

Pakistanın dəmir yolları naziri Əzəm Xan Svati layihənin açılış mərasimində deyib:

"Pakistandan İran və Türkiyəyə konteyner qatarının buraxılması region ölkələrinin köhnə arzusu olub və bu, yenidən reallığa çevrilib". O, İƏT çərçivəsində dəmir yolu əməkdaşlığının gücləndirilməsi və genişləndirilməsinin regional sabitliyə və sülhə töhfə verəcəyini vurğulayıb.

İTİ türkdilli müsəlman xalqların yaşadığı Çinin Sincan-Uyğur Muxtar Bölgəsi ilə əlaqə quracaq və təxminən bir trilyon dollar dəyərində Asiya, Afrika və Avropanı birləşdirən “Bir kəmər və yol” təşəbbüsünü daha da inkişaf etdirəcək.

Çin İranın infrastrukturuna, xüsusən də, “Bir Kəmər-Bir Yol” Təşəbbüsünün bir hissəsi kimi baxır və onun yaradılmasında fəal iştirak etməyə çalışır. İTİ dəmir yolu İrana ABŞ sanksiyalarından yan keçməyə kömək edəcək. Tehran üçün bu, cəlbedici alternativ ticarət yoludur, çünki İƏT ölkələri arasında ticarət yerli valyutada aparılır.

Birləşmiş Ştatlar beynəlxalq ticarətin bütün üsullarını kəsərək ölkəni təcrid etmək üçün İrana “maksimum təzyiq” siyasəti yürüdür, lakin bu ölkənin qonşuları ilə ticarətinin qarşısını almaq demək olar ki, mümkün deyil.

Ötən ilin dekabrında İran İslam Respublikasının Avtomobil Yolları və Nəqliyyatı Təşkilatının Beynəlxalq Tranzit və Nəqliyyat Departamentinin baş direktoru Cavad Hedayəti demişdi ki, Fars körfəzini Qara dənizlə birləşdirən İslam Respublikası, Azərbaycan və Gürcüstan tranzit marşrutunun təşkili ilə bağlı razılığa gəliblər.

Pakistan və Türkiyənin Azərbaycanın yaxın müttəfiqləri olduğunu və həmçinin İranla güclü ticarət əlaqələrinin olduğunu nəzərə alsaq, bu tranzit marşrutu İTİ ilə əlaqə yaratmaq və regionda nəqliyyat əlaqələrini daha da artırmaq potensialına malikdir.

Hedayəti, həmçinin Bazarqan sərhəd-keçid məntəqəsi vasitəsilə İrandan Türkiyəyə Əmirliklərin iki yük maşınının sınaqdan keçməsindən sonra BƏƏ-ni İran üzərindən Türkiyə ilə birləşdirən tranzit dəhlizinin açıldığını açıqlayıb. Bu, adətən 20 gün davam edən və Bab əl-Məndeb boğazını, Qırmızı dənizi və Süveyş kanalını keçməyi tələb edən səyahət vaxtını azaldıb.

Dəhlizin dekabrın əvvəlində işə salınması BƏƏ-nin milli təhlükəsizlik üzrə baş müşaviri Şeyx Təhnun bin Zayed Əl Nəhyanın Tehrana səfəri ilə eyni vaxta təsadüf edib. KİV-in məlumatına görə, Şeyxin İran Ali Milli Təhlükəsizlik Şurasının katibi Əli Şamxani və digər rəsmi şəxslərlə danışıqlarında BƏƏ-dən İran üzərindən Türkiyəyə quru tranzit dəhlizinin açılması geniş müzakirə olunub.

Lakin daha sonra Türkiyənin xarici işlər naziri Mövlud Çavuşoğlunun sözlərindən məlum olub ki, Türkiyə Birləşmiş Ərəb Əmirliklərindən İraq üzərindən quru daşıma təklifi alıb. Nazir BƏƏ-yə səfəri zamanı qeyd edib ki, tərəflər quru nəqliyyatı ilə bağlı saziş imzalamağa hazırlaşır. Türkiyə prezidenti Rəcəb Tayyib Ərdoğanın fevralda Əmirliyə səfər edəcəyi məlum olub.

"Hazırda İstanbuldan BƏƏ-yə yola düşən istənilən gəmi dəniz yolu ilə 25-28 gün, quru yolu ilə isə 10 gün çəkir. Lakin bu vaxtın çox hissəsi gömrük rəsmiləşdirilməsinə sərf olunur", - deyən Çavuşoğlu bu müddətin azaldılmasının vacibliyini vurğulayıb. və bu məsələ ilə bağlı danışıqların aparıldığını bildirir.

Türkiyənin nəqliyyat naziri keçən il demişdi ki, Bağdad və Ankara İraqın Bəsrə əyalətindəki əl-Fao limanından paytaxta və Türkiyə sərhədinə dəmir yolu xətti çəkməyi planlaşdırırlar.

İranın yollar və şəhərsalma naziri Rüstəm Qasemi dekabrın sonunda Bağdada səfəri zamanı iraqlı həmkarları ilə Bəsrə-Şəlamçe dəmir yolu xəttinin tikintisinə dair saziş imzalayıb.

Rəsmi İRNA xəbər agentliyi bildirib ki, tərəflər iki ay ərzində trekin tikintisini həyata keçirmək üçün birgə müəssisə yaratmaq barədə razılığa gəliblər. 30 kilometrlik xətt sonda İranı İraq və Suriya vasitəsilə Aralıq dənizi ilə birləşdirə bilər. //Reyting.az//

Zamantv.az