Ermənistan rəsmiləri, ölkəni yaranmaqda olan beynəlxalq ticarət dəhlizlərinə bağlayan quru liman yaratmaqla, İrəvanın Rusiya ilə münasibətlərindəki soyuqluğu yumşaltmağa ümid edir.

Reyting.az xəbər verir ki, bu barədə “Eurasia.net” yazıb.

Təhlildə qeyd olunur:

İnvestisiya komitəsinin bu ilin əvvəlində dərc olunmuş hesabatında deyilir ki, hökumət planı Ermənistanı “tranzit, nəqliyyat və ixrac yönümlü istehsal mərkəzinə” çevirməkdir. Quru liman konsepsiyası anbarlara və sənaye parklarına qoşulmuş multimodal hava, dəmir yolu və yükdaşıma vasitələrini özündə əks etdirən azad ticarət zonasının (ATZ) yaradılmasına əsaslanır.

Rəsmilər ilk dəfə 3 il əvvəl elan edilən bu layihəni dövlət xəzinəsi üçün potensial qızıl qaz kimi təqdim edirlər. Baş nazir Nikol Paşinyan üçün quru liman özünün “Sülhün kəsişməsi” baxışının sütunudur - Qafqazda faydalı ticarətə əsaslanan “yeni reallıq” yaratmaq üçün iddialı təşəbbüs.

Ermənistanın ikinci böyük şəhəri və Rusiya hərbi bazasının yerləşdiyi Gümrü yaxınlığında yerləşəcək quru liman üçün rəsmilər artıq 37 milyon dollar dövlət vəsaiti ayırıblar.

Postsovet dövründə ermənilər Rusiyanı iki düşmən qonşusuna - Azərbaycan və Türkiyəyə qarşı öz himayədarı kimi görürdülər. Lakin bu fikirlər ölkənin Qarabağ münaqişəsində məğlubiyyətindən sonra köklü şəkildə dəyişib. Bir çox erməni 2023-cü ilin sonunda qaçqın böhranı zamanı Rusiya sülhməramlılarının Qarabağın mülki erməni əhalisini qoruya bilmədiklərini düşünür. O vaxtdan bəri ikitərəfli əlaqələr korlanıb və Ermənistan liderləri ölkənin Rusiyadan iqtisadi asılılığını azaltma yollarını axtarırlar.

Hazırda Ermənistanın ixracının təxminən 40 faizi Rusiyaya gedir. Ölkə taxıl və yanacaq kimi vacib idxalda demək olar ki, tamamilə Rusiyadan asılıdır.

“Quru liman ölkəmizin əsas problemlərindən birini, Ermənistanın dünyadan pis logistik asılılığını həll etməyə çalışır, - deyə ölkənin keçmiş iqtisadiyyat naziri Vaan Kerobyan dekabrda jurnalistlərə bildirib. - Ən ağrılı problemimizi həll etmək üçün yaxşı bir yol tapdıq".

Yerevanda layihəyə rəhbərlik edən şəxs Çarlz Malas deyib ki, “quru limanlar adi limanlar kimi idarə olunur; onlar eyni sənədləşmədən və infrastrukturdan istifadə edirlər, sadəcə yük gəmilərdən deyil, yük maşınlarından və dəmir yolu vaqonlarından düşür”.

Potensial iqtisadi fayda əhəmiyyətlidir. Kerobyan bildirib ki, liman ölkənin ÜDM-inin 3 faizinə qədər töhfə verə və minlərlə iş yeri yarada bilər.

Bununla belə, quru limanın iqtisadi səmərə əldə etməyə başlamazdan əvvəl aradan qaldırılması üçün çoxlu maneələr var ki, bunlardan ən çətini maliyyələşdirmədir. Rəsmilər layihənin yalnız 100 milyon ABŞ dolları dəyərində yüksək qiymətə çatmasına kömək edə biləcək “böyük xarici investorların” cəlb edilməsi ilə davam edə biləcəyini etiraf edirlər.

Tikinti müddəti də suallar doğurur. Hökumətin sözlərinə görə, quru limanın tam fəaliyyətə başlaması üçün beş-yeddi il lazımdır. Aradan keçən müddətdə quru limanın həyat qabiliyyətini dəyişdirəcək çox şey baş verə bilər. Məsələn, Çinin ABŞ və Avropa İttifaqı ilə pisləşən münasibətləri Qərbi yeni təchizat zəncirləri qurmağa vadar edir. Müvafiq olaraq, Şərq-Qərb ticarət həcmi növbəti beş il ərzində azalmağa hazırlaşır və bu, Ermənistan quru limanının öz bəhrəsini vermək üçün kifayət qədər ticarət həcminin olub-olmayacağını sual altına qoyur. Layihə hakimiyyətin ümid etdiyi qızıl qaza və ya Orta Asiyada baş verən oxşar hadisələr kimi ağ filə çevrilə bilər.

Şəhər və regional inkişaf üzrə ekspert Şant Karabacak bildirib: "Siyasi baxımdan bu, asan satışdır. Ancaq bu “sən onu tiksən, gələcəklər” ssenarisi deyil. Məntiqli olması üçün bazar şərtləri mövcud və ya proqnozlaşdırılmalıdır”.

Buna görə də layihədə iştirak edənlər deyirlər ki, Gümrü Ermənistanda belə inkişaf üçün ən yaxşı yerdir.

Malas erməni xəbər saytı CivilNet-ə deyib: “Bu bölgədə nəqliyyat əlaqəsi çoxluğu var. Tbilisiyə, oradan isə Qara dənizə gedən dəmir yolu xətti, Şimal-Cənub dəhlizi... hava limanı...”.

Mərkəzi Asiyadakı ticarət dəhlizlərindəki digər qovşaqlar həddən artıq şişirdilmiş vədlər, şirin nağıllardır. Məsələn, 2015-ci ildə açıldığı gündən Qazaxıstanın Çinlə sərhədində yerləşən Xorqos quru limanı Qazaxıstan liderlərinin gözlədiyi kimi pul gətirməyib.

Ermənistanın vəziyyətində, məhdudlaşdırıcı amil coğrafiya ola bilər. “Şəxsən mən Ermənistanın tranzit qovşağı kimi inkişaf etdiyini görmək istərdim. Bu, ölkənin ticarəti asanlaşdıran ənənəvi kommersiya roluna böyük qayıdış olardı, - deyə Şant Karabacak bildirib. - Lakin son 4000 ildə olduğu kimi, geosiyasət əsas maneədir”.

Nağd pul inəkləri və qızıl qazlar haqqında hər hansı bir söhbət investorun marağı olmadıqda mübahisəlidir. Çin son onillikdə regional infrastrukturun inkişafında əsas bank rolunu oynasa da, prezident Si Cinpinq hökuməti daxili iqtisadiyyatın çökməsinin qarşısını almaq üçün Pekinin pul kisəsi gələn illərdə bir az daha sıx ola bilər.

Fevralın əvvəlində “Armenpress”-ə verdiyi açıqlamada Çinin İrəvandakı səfirliyi Paşinyanın böyük infrastruktur vizyonuna şübhəylə yanaşıb, sadəcə, Pekinin ona “diqqət yetirdiyini” qeyd edib.

Beynəlxalq təsisatların öhdəliklərini yerinə yetirməmələri qarşımızda duran problemlərdəndir.

Bu sözləri Azərbaycan Respublikası Prezidentinin köməkçisi - Prezident Administrasiyasının Xarici siyasət məsələləri şöbəsinin müdiri Hikmət Hacıyev XI Qlobal Bakı Forumu çərçivəsində keçirilən “Parçalanmış dünyanın bərpası” mövzusunda panel iclasında çıxışı zamanı deyib.

H.Hacıyev qeyd edib ki, hələ də bir çox ölkələr COVID-19-un təsirinin qarşısını tam ala bilməyib.

“Azərbaycan peyvəndlərin bərabər paylanması təşəbbüsü ilə çıxış etmişdi. Beynəlxalq təsisatların, Avropa təşkilatlarının böhran yaşadığını görürük. Azərbaycan təşəbbüsləri ilə parçalanmış dünyanın bərpasına töhfəsini verəcək. Avropa təsisatları acınacaqlı vəziyyətdədir. Azərbaycan Avropa Parlamenti qarşısında heç bir öhdəlik daşımır. Azərbaycana qarşı mənfi hallarla rastlaşırıq”, - deyə o əlavə edib.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev martın 13-də Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesusu qəbul edib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Tedros Adhanom Qebreyesus İlham Əliyevi Prezident seçkilərində qələbə və COP29-un ölkəmizdə keçirilməsi münasibətilə təbrik etdi.

Dövlətimizin başçısı təbriklərə görə minnətdarlığını bildirdi.

Görüşdə XI Qlobal Bakı Forumunun əhəmiyyəti qeyd edildi, Tedros Adhanom Qebreyesusun bu tədbirdə iştirakının önəmi vurğulandı. Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin beynəlxalq aləmdə nüfuzunun artdığı bildirildi və bu forumda xeyli sayda qonağın iştirakı bunun yaxşı göstəricisi kimi dəyərləndirildi.

Qonaq Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı ilə Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi arasında əməkdaşlıqdan məmnunluğunu bildirərək bu mərkəzin onun rəhbərlik etdiyi təşkilatın fəaliyyətinə göstərdiyi dəstəyi yüksək qiymətləndirdi və Mərkəzin İdarə Heyətinin üzvləri ilə mütəmadi olaraq görüşlər keçirdiyini qeyd etdi.

Prezident İlham Əliyev Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin beynəlxalq statuslu qeyri-hökumət təşkilatı olaraq müstəqil şəkildə fəaliyyət göstərdiyini və ölkəmizin də bu təşkilatın işinə dəstək verdiyini vurğuladı. Dövlətimizin başçısı hər il Bakının ev sahibliyi ilə keçirilən Qlobal Forumun beynəlxalq gündəlikdə duran məsələlərinin müzakirəsi və onların həlli yollarının tapılması baxımından əhəmiyyətli platformalardan biri olduğunu qeyd etdi.

Ölkəmizdə həyata keçirilən səhiyyə islahatlarının təqdirəlayiq olduğunu deyən Tedros Adhanom Qebreyesus Azərbaycanda yaradılan icbari tibbi sığorta sisteminin müsbət proses olduğunu və onun yaxşı nəticələrinin artıq özünü göstərdiyini dedi.

Görüşdə COP çərçivəsində Azərbaycan ilə ÜST arasında əməkdaşlıq məsələləri ilə bağlı fikir mübadiləsi aparıldı. İqlim dəyişmələrinin dünyada müxtəlif növ xəstəliklərin yayılmasına rəvac verdiyini və bilavasitə səhiyyə ilə bağlı olduğunu vurğulayan Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Baş direktoru bu sahədə də Azərbaycan ilə əməkdaşlıq məsələlərinə toxundu.

16:40

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev martın 13-də Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatının Baş direktoru Tedros Adhanom Qebreyesusu qəbul edib.

Bununla bağlı President.az məlumat yayıb.

“Ərazi bütövlüyünü və suverenliyini bərpa etməkdə Azərbaycana göstərdiyi daimi dəstəyə görə Qazaxıstana minnətdarıq”.
Bu barədə Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev martın 11-də Qazaxıstan Prezidenti Kasım-Jomart Tokayevlə mətbuata bəyanatında bildirib.
Bu gün Azərbaycan ilə Ermənistan arasında münasibətlərin normallaşdırılması məsələsinin də ətraflı müzakirə olunduğunu vurğulayanda dövlətimizin başçısı qeyd edib:
“Mən həmkarıma danışıqlar prosesinin hazırkı mərhələsi, sülh sazişinin imzalanması perspektivləri haqqında məlumat verdim. Azərbaycan bu məsələdə maraqlıdır və əslində, məhz Azərbaycan sülh sazişinə dair danışıqlar prosesinin əvvəlindən təşəbbüskar olub”.

Prezident İlham Əliyev Daxili İşlər Nazirliyinin Daxili Qoşunları hərbi qulluqçularının “Hərbi xidmətlərə görə” medalı ilə təltif edilməsi haqqında Sərəncam imzalayıb.

Sərəncama əsasən, xidməti vəzifələrini və hərbi hissə qarşısında qoyulmuş tapşırıqları yerinə yetirərkən fərqləndiklərinə görə Daxili İşlər Nazirliyi Daxili Qoşunlarının aşağıdakı hərbi qulluqçuları “Hərbi xidmətlərə görə” medalı ilə təltif ediliblər:

Ələkbərov Nicat Vaqif oğlu – polkovnik

Abdulkərimov Tural Akif oğlu – polkovnik-leytenant

Əliyev Telman Elyaz oğlu – polkovnik-leytenant

Həsənov Əli Vaqif oğlu – polkovnik-leytenant

Qurbanov Anar İsa oğlu – polkovnik-leytenant

Məmmədov Xəyyam Loğman oğlu – polkovnik-leytenant

Ağayev Nemət Mir Tahir oğlu – mayor

Əliyev Rasim Nurməmməd oğlu – mayor

Quliyev Malik Əlipənah oğlu – mayor

Məhərrəmov Sətdar Razim oğlu – mayor

Niftəliyev Ayaz Tofiq oğlu – mayor

Məmmədov Bilal Şahin oğlu – kapitan.

“Nikol Paşinyan heç vaxt erməni xalqını qürurlu saymayıb və saymayacaq da. Paşinyan üçün xalq hakimiyyəti ələ keçirmək, onun faydalarından istifadə etmək və bütün mümkün qənimətləri ələ keçirmək vasitəsi idi”.

Bu sözləri erməni prodüser, ictimai xadim Ruben Mxitaryan deyib.

O jurnalistlə söhbətində daha sonra vurğulayıb:

“Əgər 2018-ci ildə Ermənistanın ən yaxşı ssenaristlərini toplayıb onlara desəydiniz ki, ölkəmiz üçün “Armagedon” ssenarisini yazın, bu gün Ermənistanın başına gələnlər heç kimin ağlına gəlməzdi. Xalqımızın başına bu fəlakətləri gətirən Nikol Paşinyan Allahdan qorxmur. Allahdan qorxan insan yalan danışmaz. O, yalnız bir şeydən qorxur: Qəddafi kimi ölməkdən. O və komandası çox ağlasığmaz işlər görüb.

Ona görə də Milli Təhlükəsizlik Xidmətini, güc strukturlarını, polisi özünə tabe etdirib.

Amma belə davam edə bilməz. Nə qədər ki, eşşəklərin bizə rəhbərlik etməsinə icazə verəcəyik, biz özümüz də anqıran eşşək olacağıq. Çünki eşşək ən çox işləyən heyvandır.

Bəli, bunlar eşşəkdir, amma axmaq deyillər, Aİİ-dən çıxa bilməyəcəklərini başa düşürlər. Nə qədər ki, konkretlik yoxdur, axmaq olmayan eşşəklər siyasi bəyanatlar verəcək, amma kəskin hərəkətlər etməyəcəklər.

Nikol Paşinyan hamını aldadaraq hakimiyyəti saxlayır. Dünya tarixində Paşinyan kimi ikinci “şəxsiyyət” yoxdur.

Qərbə üz tutmağınızla bağlı heç bir iddiam olmazdı, əgər desəydiniz ki, baxın, KTMT heç nə etməyib, amma ABŞ, Avropa filan zəmanət verir, Azərbaycana qarşı sanksiyalar tətbiq edir. Amma gördüyünüz kimi, bu, belə deyil”.

Mxitaryan daha sonra bildirib:

“Biz indi sahibsiz bir klounun əlindəyik. Təəssüf ki, bizimlə belə davranırlar.

Əminəm ki, xalqın əhəmiyyətli bir hissəsi Nikoldan bezib. Hər kəs indi yaxşı başa düşür ki, bütün geosiyasi mərkəzlərdə Ermənistanla bağlı müxtəlif ssenarilər yazılır. Burada vacib olan erməni xalqının onlarda hansı rolu oynayacağıdır. Ermənistanın və erməni xalqının yeni liderlərə ehtiyacı olduğu faktdır. Siyasi isteblişmenti yeniləməyin vaxtı çatıb. Erməni siyasi fikri və dövlət xadimləri dərk etməlidirlər ki, Ermənistana yeni missiya və yeni ideologiya lazımdır, onun ətrafında ağıllı, vətənpərvər insanlar birləşməlidir. Əgər ambisiyalarımızdan vaz keçməsək, ya dövlətimiz olmayacaq, ya da Nikol asfalt yollarla bizi cəhənnəmə aparacaq.

Hakimiyyət hər şeyi qurban verməyə hazırdır, sadəcə öz gücünü saxlamaq üçün. Bunun üçün o, heç nədən, o cümlədən müharibəyə qarışmaqdan belə çəkinməyəcək. Çünki Nikol gördü ki, bir dəfə müharibədə uduzsa da, yenidən seçilib. Əksi sübut olunana qədər o, belə düşünəcək. Buradan qətiyyətlə deyirəm, Ermənistan Respublikası 2018-ci il mayın 8-də mövcudluğunu dayandırıb. İndi Nikol Paşinyan adına bir dövlət var”.(KONKRET)

 

Əsrlər boyu itaətlə xidmət etdiyi Rusiyadan kənarlaşmaqda meylli olan Ermənistan Qərbə doğru sürətlə getdiyini deyir. Amma erməniləri ciddi problem gözləyir: Moskva ilə əlaqələr sərinləşəndən sonra Ermənistan yalnız özünə güvənə bilər: Qərb həmişə olduğu kimi, yalnız "güzəştli kredit"lər, siyasi bəyanatlar və dəstək mesajları ilə kömək edəcək.

Yenixeber.org: Ermənistanla əlaqələrin minimallaşdırılmasına, əslində, Rusiya da hazır deyil.

Rəsmi Moskvanın, habelə rusiyalı siyasətçilərin, təbliğatçıların, siyasi şərhçilərin Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyana ünvanlanmış qəzəbli açıqlamalarına rəğmən, Rusiya hazırda Ermənistanla mövcud olan siyasi, iqtisadi, hərbi-texniki əlaqələri zəiflətməkdə, Cənubi Qafqazdakı geosiyasi təsir rıçaqları arasında ən önəmlisini itirmək fikrində deyil.

Rusiya bilir ki, Ermənistana iqtisadi və maliyyə təzyiqləri göstərməyə başlayaraq pressinqə keçərsə, İrəvandakı hakimiyyətə son təsir imkanlarından könüllü əl çəkmiş olacaq.

Nikol Paşinyanın Ermənistan parlamentində çıxış edərkən MDB ölkələrinin Kollektiv Təhlükəsizlik Müqaviləsi Təşkilatında (KTMT) fəaliyyətlərini de-fakto "dondurduqlarını, amma zərurət yaranarsa, fəaliyyəti de-yure dayandıra biləcəklərini" söyləmişdi.

Daha sonra o, İrəvandakı "Zvartnots" hava limanında sərhəd-buraxılış nəzarəti funksiyalarını həyata keçirən rusiyalı sərhədçilərin aeroportdan çıxarılacaqlarına işarə vurdu. Halbuki "Zvarotnots"da Ermənistana gələn və ölkədən gedənləri erməni sərhədçilərlə polislər yoxlayırlar.

Bununla belə, N.Paşinyan Rusiyanın Gümrüdəki 102-ci hərbi bazası və ya Ermənistan-Türkiyə sərhədini qoruyan rusiyalı sərhədçilər barədə bir kəlmə də deməyib.

Baş verənləri şərh edənlərin bəziləri rəsmi İrəvanın Moskvanın əsəbləri ilə oynadığını, bəziləri Rusiya ilə münasibətlərdə yarana biləcək riskləri əvvəlcədən müəyyənləşdirməyə çalışdığını, bəziləri isə Paşinyanın Fransadan aldığı təlimatları yerinə yetirdiyini söyləyirlər.

Ehtimalların heç biri doğru deyil.

Ermənistan dövlət müstəqilliyi qazandığı ilk gündən Rusiyanın satelliti, Cənubi Qafqazdakı forpostu hesab olunub. Halbuki reallıq tam fərqlidir: Cənubi Qafqazda Rusiya üçün əlahiddə və xüsusi önəm kəsb edən ölkə Azərbaycandır.

Əslində Ermənistanın özündə də həmişə anlaıblar ki, Azərbaycanla hərbi əməliyyatlar olacağı təqdirdə Bakı ilə xüsusi münasibətlərə malik Moskva həmin təmasları riskə ataraq İrəvana açıq yardım etməyəcək.

Nikol Paşinyanın administrasiyası 2018-ci ildən sonra əvvəlcə özünü, sonra da erməniləri bunun əksinə inandırmaqla məşğuldu. İrəvan əmin idi ki, hərbi əməliyyatlar olarsa Rusiy mütləq şəkildə KTMT çərçivəsində və 1997-ci ildə Ermənistanla imzalanmış müttəfiqlik anlaşmasına uyğun olaraq ermənilərə yardım edəcək, Azərbaycana qarşı döyüşə rusiyalı hərbçiləri yollayacaq.

2018-2020-ci illərdə Ermənistanın Azərğaycana qarşı ifrat aqressiv münasibəti, provokasion bəyanatları, sonda da Paşinyanın Şuşada sərxoş vəziyyətdə rəqs etməsi və "Qarabağ Ermənistandır və nöqtə" deməsi məhz bəhs etdiyimiz vəsilələrlə bağlı olan hadisələr idi.

Nikol Paşinyanın ən böyük, strateji səhvi də budur.

KTMT-nin nizamnaməsində NATO anlaşmasının 5-ci maddəsinin analoqu yoxdur. Bundan başqa, elə həmin 1997-ci ildə Rusiya Azərbaycanla analoji müqavilə imzalamışdı. Maraqlıdır ki, Moskva və Bakı arasında imzalanmış müqavilənin 5-ci maddəsində deyilir: "Sənədi imzalayan tərəflər separatizmi onun istənilən halında pisləyir və separatçı hərəkatları dəstəkləməməyi öhdələrinə götürürlər". Yəni hətta formal olaraq, de-yure qaydada Ermənistanla Rusiya arasında hansısa əlahiddə, eksklüzim müttəfiqlik münasibətləri barədə danışmağa belə, dəyməz.

Di gəl, Ermənistan hakimiyyətində, siyasətində və cəmiyyətində belə mif davranışlarla şüurun əsasını təşkil etməyə başladı. Ermənilər hələ də inamla və qətiyyətlə iddia edirlər ki, Rusiya Ermənistanın təhlükəsizliyinin təminatı ilə bağlı məsələlərdə qırmızı cizgiləri keçə bilməz.

Onillər ərzində Ermənistanda bu mifə sidq-ürəklə inanırdılar.

Niyə də yox?

Rusiya Ermənistana silah, sursat və hərbi teznika verirdi, Qarabağ məsələsində İrəvna sərt təzyiqlər göstərmirdi.

İş o yerə çatmışdı ki, Ermənistan cəmiyyəti, siyasi elitaları və siyasəti ölkənin Cənubi Qafqazda Rusiyanın forpostu olması ilə qürrələnirdilər.

Halbuki sahibi forpostu inkişaf etdirmirlər, gül-çiçəkli, gözəl məkana çevirmir.

Forpost tikanlı məftillərlə əhatə olunur - siyasətin və həyatın qanunu belədir.

Amma nə olsun: Ermənistanda heç nə dəyişməyib.

Səbəblər çoxdur, amma onların arasında ən əsası budur ki, erməni sosial və siyasi mifologiyasında, uydurma yaşam modelində Rusiyam mövzusu arxa plandadır.

Ən önəmli məqam ermənilərin şüurunda əsrlərdən bəri hakim olan və ekzistensial təhlükələrdən bəhs edən betonlaşmış mifdir. Uydurma “faciəli tarix” və “əsrlərə qarışan qüdrət”lə bağlı yalanlar üzərində qurulmuş rəvayətlər erməni identikliyinin az qala əsasını təşkil etməklə yanaşı, Ermənistandakı təhsilin və tədrisin, kütləvi mədəniyyətin bazisini formalaşdırır.

Həmin motiv sonucda Ermənistan sakinlərinin kütləvi şüurunda bölgə ilə yanaşı, dünyada yaşananların qavramı ilə təhlilini müəyyənləşdirir.

Ermənilər üçün o mifə işləyən nə varsa, yaxşıdır. Hansısa xalq, dövlət və ya təşkilat suverenlik, ərazi bütünlüyü və sərhəd toxunulmazlığı məsələlərində Azərbaycanın mövqeyini anlayaraq dəstəkləyirsə, ermənilər bunu özlərinə qəsd sayırlar.

İndisə Paşinyan hakimiyyəti öz aləmində ehtiyatla Qərbə doğru hərəkət edir, Rusiya ilə əlaqələrin aktivliyini və intensivliyini azaldır.

Moskva da İrəvana cavab variantlarını seçməklə məşğuldur. Həmin variantlar o qədər çox deyil. Ermənistandan Rusiyaya yeganə yolun keçdiyi, Gürcüstan-Rusiya sərhədindəki Yuxarı Lars sərhəd-keçid məntəqəsinin müxtəlif səbəblərdən sürəkli qapadılmasına ermənilər artıq öyrəşiblər.

Belə qapanmalar Ermənistan üçün fatal deyil, üstəlik Rusiya onların sayını ifrata çatdıra bilməz.

Fəqət, Moskva İrəvanı cəzasız qoya da bilmədiyindən dərhal yox, tədricən və kompleks formatda təzyiqlərin seçiləcəyi şübhəsizdir.

Bir az Ermənistan ixracının məhdudlaşdırılması, bir az Ermənistana verilən təbii qazın qiymətinin artırılması, bir ax siyasi təzyiq: yəni onsuz da sürəkli nevroz və təlaş içində olan Nikol Paşinyanın gününü Moskva çox ustalıqla qaralda bilər, qaraldacaq da.

Qərbə meyllənməyə gəldikdə isə, Qərb üçün Ermənistan arzuolunan, profil aktiv deyil. Dənizə çıxışı və tranzit imkanları olan, Azərbaycanla sıx ədaqələrə malik Gürcüstan belə, hələ də Avropa İttifaqının və ABŞ-ın diqqətini arzuladığı formada cəlb edə bilməyib.

Ermənistan Qərb üçün Cənubi Qafqazda yerli geosiyasi mozaikanın bir hissəsi olaraq qalır.

Rusiyanın təsirindən qurtulmaqla bağlı Fransanın və ümumiyyətlə, Qərbin ruhlandırıcı bəyanatları, AŞPA-nın Azərbaycana qarşı qətnamələri, Avropa İttifaqının Ermənistandakı Müşahidə və Monitorinq Missiyası (EUMA) - bütün bunlar Rusiya ilə qarşıdurmaya başlayan Nikol Paşinyan hakimiyyətinə həm də erməni seçicilərin nəzərində gözdən düşməmək üçün edilən mənəvi dəstəkdir.

Rusiyanın “Ermənistanı müdafiə” rəvayəti mif olsa da, əsasında nəzəri də olsa, hansısa mövcudluq məqamları vardı.

Fransa, Hindistan, Avropa İttifaqı və ya NATO ermənilərə heç bu mifi də təklif etmək istəmirlər.

Ukraynadakı hərbi əməliyyatları və təbii ehtiyatlar resursları qıtlığını nəzərə alsaq, istəməyəcəklər də.

Doğrudur, Fransa ermənilərə təhlükəsizliyin təminatı sistemini dəyişəcəyini, Ermənistana hamilik göstərəcəyini vəd edir: lakin bütün bunlar nəinki bu günün, heç orta perspektivin məsələləri və riskləri deyil.

Ermənistan rəhbərliyi və sakinləri hələ də dərk etmirlər ki, təhlükəsizlik sisteminin ən effektiv variantı Cənubi Qafqazda sülh və stabillikdir.

Bunun üçünsə İrəvan ilk əvvəl Azərbaycan, sonra Türkiyə ilə problemləri nizamlamalı, miflərindən və uydurma rəvayətlərindən əl çəkməlidir.

Qərb bu işdə Ermənistana yardım etməsə də, maneələr də yaratmayacaq.

Əsas odur ki, Nikol Paşinyan şüur dumanından çıxa bilsin.(Trend)

Prezident İlham Əliyev 8 Mart – Beynəlxalq Qadınlar Günü münasibətilə Azərbaycan qadınlarına təbrik ünvanlayıb.

Təbrikdə deyilir:

"Hörmətli xanımlar!

Sizi Beynəlxalq Qadınlar Günü münasibətilə səmimi-qəlbdən təbrik edir, hamınıza cansağlığı, səadət və gələcək işlərinizdə yeni-yeni uğurlar arzulayıram.

Azərbaycan xalqı hər zaman qadına dərin ehtiram bəsləmiş, ana haqqını uca tutmuşdur. Ölkəmizdə dövlət qadın siyasətinin başlıca prinsipləri bu çoxəsrlik zəmin üzərində formalaşmışdır.

Zəngin mənəvi-əxlaqi sərvətlərimizin qorunub saxlanılması və günümüzədək layiqincə yaşadılması analarımızın adı ilə sıx bağlıdır. Gözəlliyi, zərifliyi və nəcibliyi ilə seçilən Azərbaycan qadınları həmçinin hünər və igidlik göstərərək tariximizə parlaq səhifələr yazmışlar. Onlar taleyüklü bütün sınaq anlarında həmişə cəmiyyətimizə əsl mənəvi dayaq olmuş, 44 günlük Vətən müharibəsindəki fədakarlıqları ilə bu gerçəyi bir daha sübuta yetirmişlər.

Xalqımıza xas ənənəvi ailə dəyərlərinə sadiq qalan çağdaş Azərbaycan xanımları, eyni zamanda, güclü müasirlik duyğusuna və yenilikçi təbiətə sahibdirlər. Mədəni tərəqqi yolunda əzmlə çalışmış maarifpərvər sələflərinin yaradıcı düşüncəli davamçıları kimi onların hazırkı yüksək ictimai nüfuzu və səhiyyə, təhsil, mədəniyyət, elm sahələrindəki mühüm nailiyyətləri ölkəmizin hərtərəfli inkişafını səciyyələndirən amillərdəndir.

Biz müstəqillik dövrümüzün şərəfli və qürurverici mərhələsindəyik. İnanıram ki, Azərbaycan qadınları gənc nəslin vətənə, milli ideallarımızın təcəssümü olan dövlətçiliyimizə sədaqət ruhunda yetişməsini bundan sonra da xüsusi diqqətdə saxlayacaq, cəmiyyətin yüksəlişinə ahəngdarlıq qazandıran dolğun sosial-mədəni fəaliyyətləri ilə parlaq gələcəyimiz naminə quruculuq işlərində yaxından iştirak edəcəklər".

Ermənistanın baş naziri Nikol Paşinyan hökumət üzvləri ilə qapalı görüşdə bəyan edib ki, ölkə Avropa İttifaqına üzvlük müraciətini ən geci payıza qədər Brüsselə yollamalıdır.

Yenixeber.org: N.Paşinyan açıq şəkildə bildirib ki, Rusiyanın təsirini azaltmaq və Moskvadan uzaqlaşmaqla bağlı Qərb ermənilərdən "konkret, praktiki qərarlarla addımlar" tələb edir: "Qərbin məqsədi Rusiyanı bölgəmizdən sıxışdırıb çıxarmaqdır".

Ermənistanın baş naziri hesab edir ki, Moskva artıq İrəvana arxa çevirdiyindən ermənilərin Qərbin tələblərini icra etməkdən başqa çıxış yolu qalmayıb.

İrəvandakı "Hraparak" qəzetinin əldə etdiyi məlumatlara görə, Ermənistanın xarici siyasət kursunda köklü dəyişikliklər etmək üçün zəruri etimad votumunu almaq məqsədilə N.Paşinyan Ermənistanda konstitusion referendum keçirmək istəyir.

Ermənistanda yaşanan proseslərin mahiyyəti kənardan baxışla daxildəki qarşıdurmaların kəskin təzadlarda olduğu müstəvidə nəzərdən keçirilərsə, fikrimizcə, daha doğlun mənzərə alına bilər.

N.Paşinyan hakimiyyətinin xarici siyasət kursunun nöqsanlarla zənginliyi ilə yanaşı, konkret istiqamətdən məhrum olduğu aydın görünür. Eyni zamanda, İrəvan müəyyən mənada "erməni bloku" adlandrıla biləcək hərbi-texniki və siyasi-iqtisadi birliyin formalaşmasına çalışır.

Çox nikbin şəkildə "birlik" adlandırıla biləcək, bölgədə Azərbaycan-Türkiyə tandeminə qarşı situativ müttəfiqlik təsiri bağışlayan topluya Ermənistan, Fransa, Hindistan, Yunanıstan və Kipr daxildir.

Yunanıstanın müdafiə naziri Nikolaos Dendiasın İrəvana rəsmi səfəri zamanı onun erməni həmkarı Suren Papikyanla apardığı danışıqların qayəsini də tərəfdaşlığın gücləndirilməsi, Ankara və Bakının strateji müttəfiqliyinə qarşı "effektiv müqavimət yolları"nın aranması müzakirə olunub.

Eyni zamanda, Ermənistanla Yunanıstan arasında hərbi-texniki əməkdaşlığın gücləndirilməsi barədə qərar qəbul olunub.

İrəvan hərbi potensialını sürətlə gücləndirməyə, yeni hərbi-siyasi ittifaqlar qurmağa can atır və bu, Rusiyadan kənarlaşma, Moskvanın təsir dairəsindən çıxma cəhdləri ilə müşayiət olunur.

Nikol Paşinyan və komandası aktiv şəkildə anti-Rusiya narrativlərini gücləndirməyə, "erməni bloku" formalaşdırmağa meyillidirlər, niyyətlərini də gizlətmirlər.

Ancaq həmişə olduğu kimi, ermənilərin istəkləri ilə reallıq tərs mütənasibdir. Sürətlə silahlanmaq, hərbi potensialını gücləndirmək və xüsusilə hərbi blok təsiri bağışlayan işbirliyi formatını gerçəkləşdirmək üçün Ermənistan gərəkli potensiala, imkanlara, ən əsası, geosiyasi çəkiyə və diplomatik nüfuza malik deyil.

Hindistan, Fransa və Yunanıstanla bağlanmış hərbi-texniki anlaşmalar, xarici siyasətdə Fransaya istinad etmək, KTMT-dən çıxmaq istəyini bəyan etmək və bu kimi digər addımlar Rusiyanı, təbii ki, ifrat dərəcədə qıcıqlandırıb, Moskvanın səbr kasasını daşma həddinə çatdırıb.

Xüsusilə Ermənistanın əsas strateji müttəfiqi və "hami"si statusunda Rusiyanı əvəzləmək niyyətində olan Fransanın aktivliyi Cənubi Qafqazdakı mövqelərinin zəifləməsinə qətiyyən yol verməyəcəyini vurğulayan Rusiyanı hədsiz dərəcədə qıcıqlandırır.

Fransa prezidenti Emmanuel Makronun Ukraynaya NATO hərbi kontingentinin göndərilməsini təklif etməsindən sonra isə Moskvanın Parisə olan münasibətinin hansı formaya düşdüyünü nəzərə alsaq, Paşinyan administrasiyasını qarşıda heç də asan olmayan günlər gözləyir.

Yunanıstanla bağlı da təxminən eyni situasiyadır. Moskva ilə Afina arasındakı münasibətlərin indi Ukraynadakı hərbi əməliyyatlarda yunanların ABŞ-ni tam dəstəkləmələri və Rusiyaya qarşı sanksiyalar qatılmalarından dolayı kəskinləşdiyini nəzərə alsaq, İrəvanla Afina arasındakı sıx işbirliyi Rusiya üçün əlavə sinir amilidir.

Ukrayna ordusunu fasiləsiz silahlandıran Fransa ilə Rusiyanın satdığı zirehli texnikanı Ukraynaya hədiyyə edən Yunanıstanın Ermənistanda aktivləşmələrinə Moskva mütləq cavab verəcək.

Rusiyanın belə "qıcıqlandırıcı nüans"lara cavab stili məlumdur:

"Siz Rusiyaya qarşı yönəlmiş nə isə pis işlər görürsünüzsə, Rusiyadan lap ağır cavab gözləyin". Bu səbəbdən Fransa və Yunanıstla aktiv hərbi-texniki əməkdaşlığı daha da intensivləşdirən İrəvanın Moskvadan ala biləcəyi reaksiya kəskin, qəfil və gözlənilməz ola bilər.

Ermənistan hazırda ordusunun qalıqlarını sürətlə silahlandırmaqla yanaşı, hava hücumundan müdafiə sistemlərini bərpa etməklə yanaşı, yeniləməyə çalışır. İrəvan Fransadan, Yunanıstandan və Hindistandan antidron mübarizə vasitələri, zenit-raket kompleksləri, radiolokasiya stansiyaalrı alır. Eyni zamanda, reaktiv yaylım atəşi sistemləri, uzaqvuran artilleriya da əldə edən Ermənistan ilkin mərhələdə bərpa prosesini başa vurmaq niyyətindədir.

Məsələn, 44 günlük İkinci Qarabağ Müharibəsində Ermənistan ordusu 87 reaktiv yaylım atəş sistemini itirdi. Hindistandan 74 ədəd, yəni hər birində 3 batareya olan 4 divizion 214 mm çaplı "Pinaka" sistemini almaqla İrəvan itkilərin yerini doldurmağa çalışır.

Eyni zamanda, ilkin mərhələdə Hindistandan və Fransadan 28 haubitsa alacaq Ermənistan uzaqvuran artilleriya sistemlərini də bərpa etməklə yanaşı, gücləndirmək niyyətindədir.

İlkin hesablamalar aparsaq, sürətlə silahlanan Ermənistan yaxın iki ildə ordusunun müdafiə və hücum potensialını 2020-ci il səviyyəsinə çatdıraraq bərpa edəcək.

Ermənistan sonra dayanacaqmı? Əsla.

Nikol Paşinyan silahlanma prosesini daha da aktivləşdirmək, büdcədən ayrılan hərbi xərcləri ilbəil artırmaqda qətiyyətlidir.

Lakin Ermənistan ordusunu Azərbaycanın silahlı qüvvələri ilə paritet müstəviyə çatdırmaq üçün hərbi xərclərini minimum 4 dəfə artırmalı, 100-ə yaxın yeni kazarma inşa etməli, şəxsi heyətin döyüş və peşə hazırlıq səviyyəsini dəfələrlə artırmalı, maddi-texniki təminat, o cümlədən, nəqliyyat və loqistika ilə bağlı indiyədək primitiv səviyyədə görülən işləri müasir səviyyəyə çatdırmalıdır.

Sadalanan proseslərin yerinə yetirilməsi Ermənistandan nəhəng həcmdə vəsaitlə yanaşı, vaxt tələb edir.

Ermənilərin xəyallarındakı ideal situasiya belə olardı ki, onlar sürətlə silahlansınlar, xərcləri artırsınlar, Azərbaycan isə laqeyd müşahidəçi mövqe tutaraq, baş verənləri sakit seyr etsin.

Təbii ki, bütün bunlar illüziyadır və reallıqla heç bir əlaqəsi yoxdur.

Ermənistan ordusunun qalıqlarını nə qədər sürətlə silahlandırsa da, Azərbaycan ordusunda döyüş hazırlığı və təminat dəfələrlə artıqdır, daha da artıq olacaq.

Ermənilər bu qarşıdurmanı çoxdan uduzublar.

Paşinyan siyasi səhvlərlə yanaşı, ordu quruculuğunda da olduqca ciddi yanlışlıqlara yol verir.

Zaman keçdikcə, onlar fatal səciyyə ala bilər.(TREND)