Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğanın Türkiyədən türkmən qazının nəqli ilə bağlı danışıqlar aparacağı bildirilib.

"Unikal" “Bloomberg”ə istinadən xəbər verir ki, Türkmənistan qazının TANAP vasitəsilə əvvəlcə Azərbaycana, sonra isə Türkiyəyə nəqli məsələsinin müzakirə olunacağı bildirilib. Prezident Rəcəb Tayyib Ərdoğan gələn həftə Türkmənistan və Azərbaycan liderləri ilə türkmən qazının Türkiyə üzərindən

Avropaya nəqli ideyasını müzakirə edəcək.
Səlahiyyətlilər türkmən qazının dəniz yolu ilə Azərbaycana nəqli və oradan TANAP vasitəsilə Türkiyə üzərindən nəqli ideyasının müzakirə olunacağını bildiriblər.

Təklif olunan plan üzrə qaz nəqlinin nə vaxt həyata keçiriləcəyi və ya planın qısa müddətdə texniki cəhətdən mümkün olub-olmayacağı bəlli deyil. Türkmənistan qazının Rusiyadan istifadə etmədən müxtəlif marşrutlar üzrə nəqli planları keçmişdə uğurlu olmamışdı. Lakin Ukraynanın işğalı və işğalın enerji bazarlarına mənfi təsiri əvvəllər mümkün olmayan müxtəlif enerji marşrutu ideyalarının canlanmasına səbəb oldu.

Türkiyə də iqtisadi və diplomatik əlaqələrini gücləndirmək üçün enerji layihələrindən faydalanmaq istəyir. Bu yaxınlarda TANAP-ın gücünün iki dəfə artırılaraq 32 milyard kubmetrə çatdırılması qərara alınıb.

Rusiyanın Avropa İttifaqına təbii qaz tədarükünü kəsməsi enerji qiymətlərində sıçrayışa səbəb olub.

Azərbaycan qazı Avropanın Rusiya tədarük boşluğunu doldurmaqda rol oynasa da, Türkmənistanın böyük ehtiyatları əsasən istifadə olunmur. Türkmənistan öz qazını Avropaya göndərə bilmir, çünki neftinin Xəzər dənizi üzərindən boru kəmərləri ilə nəqlinə dair razılaşmalar yerinə yetirilməyib.

BP-nin Dünya Enerji Statistikası Qiymətləndirilməsi hesabatına əsasən, Türkmənistanın təbii qaz təchizatının üçdə biri Çində qalıb. Qalanı isə daxili və Rusiyaya verilir.

İnformasiya və rabitə sahəsində fəaliyyət göstərən müəssisələr tərəfindən 2022-ci ilin yanvar-oktyabr aylarında əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə göstərilmiş xidmətlərin dəyəri real ifadədə 15,7 faiz artaraq 2199,6 milyon manat təşkil edib.

Bu barədə Dövlət Statistika Komitəsindən məlumat verilib.

Qeyd edilib ki, xidmətlərin 73,9 faizi əhaliyə göstərilib. Xidmətlərdən əldə edilən gəlirin 39,0 faizi və ya 857,5 milyon manatı mobil telefon rabitəsi sahəsində formalaşıb.

2022-ci ilin yanvar-sentyabr aylarında isə əvvəlki ilin müvafiq dövrü ilə müqayisədə göstərilmiş xidmətlərin dəyəri real ifadədə 15,5 faiz artaraq 1964,3 milyon manat təşkil etmişdi.

Məlum olduğu kimi bu ilin sonuna qədər Vergi Məcəllənin bir sıra ciddi dəyişikliklər olacaq.
Ancaq nə hökumət, nə də parlament bu dəyişikliyin nədən ibarət olmasını açıqlamadığından iqtisadçılarda və sahibkarlarda ciddi suallar yaradıb.

DİA.AZ gununsesi.info-ya istinadla bildirir ki, İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Dövlət Vergi Xidməti rəisinin müavini Samirə Musayeva Milli Məclisin İqtisadi siyasət, sənaye və sahibkarlıq Komitəsinin iclasında məcəlləyə ediləcək dəyişikliklər nəticəsində dövlət büdcəsinə 42 milyon 500 min manat əlavə vəsait daxil olacağını deyib.

Bu isə o deməkdir ki, vergi sanksiyaları ciddi şəkildə sərtləşdiriləcək.
Əməkdaşımızın özəl mənbədən araşdırması zamanı bəlli olub ki, vergi qanunvericiliyini pozan şirkətlərə maliyyə sanksiyası 20 dəfəyədək artırılacaq.
Xalqdan gizlin saxlanılan dəyişikliklər arasında Əlavə Dəyər Vergisi (ƏDV) ilə də bağlı yeniliklər olacaq.
Məlumatda bildirirlir ki, məcəlləyə dəyişiklikdə nağdsız əməliyyatlar geri qaytarılan ƏDV-nin 10 faizdən 5 faizə endirilməsi nəzərdə tutulub.

"Bizim iqtisadiyyatımız gücləndi, biz öz hesabımıza yaşayırıq, heç kimin yardımına ehtiyacımız yoxdur, heç kimdən asılı deyilik, özümüz imkan daxilində öz həyatımızı qururuq və yaxşı da qururuq".

Bunu Silahlı Qüvvələrin Müzəffər Ali Baş Komandanı, Prezident İlham Əliyev noyabrın 8-də Şuşada hərbçilər qarşısında çıxışı zamanı deyib.

"Nəhayət, Azərbaycan xalqı bir yumruq kimi birləşərək tarixi missiyasını yerinə yetirdi. Müharibəyə gedən yol bir çox istiqamətlərdən keçmişdir. İlk növbədə, biz özümüz ordumuzu lazımi silahlar və texnika ilə təchiz etməli idik. Bunun üçün də güclü iqtisadiyyat olmalı idi. Azərbaycan müstəqilliyi əldə edəndə bizim maliyyə, iqtisadi vəziyyətimiz çox ağır idi. Ona görə güclü iqtisadiyyatın yaradılması müharibədə qələbənin qazanılması işində önəmli amil kimi nəzərə alınırdı və biz bunu etdik. Bizim iqtisadiyyatımız gücləndi, biz öz hesabımıza yaşayırıq, heç kimin yardımına ehtiyacımız yoxdur, heç kimdən asılı deyilik, özümüz imkan daxilində öz həyatımızı qururuq və yaxşı da qururuq", - dövlət başçısı bildirib.

Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) oktyabrın 31-nə olan USD/AZN rəsmi məzənnəsini açıqlayıb.

Bankın oktyabrın 31-dən etibarən USD/AZN rəsmi məzənnəsi 1,7000 manat səviyyəsində müəyyən olunub.

Oktyabrın 12-də Bişkekdə Nizami Gəncəvi adına 103 saylı məktəbin açılış mərasimi keçirilib.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev və Qırğız Respublikasının Prezidenti Sadır Japarov açılış mərasimində iştirak ediblər.

Erməni xalqının Mərkəzi Seçki Komissiyası İlham Əliyevdir. O, bizə yenə şans verdi, qarşımıza seçim qoydu.

Bu fikirləri İrəvan telekanalanın “İcmal” verilişinin efiri zamanı tanınmış erməni siyasətçi Vahe Ovannisyan bildirib.

“Ermənistanda seçkilər başlayıb. Bu barədə İlham Əliyev qərar verib və əslində, o, bizim yeganə MSK-mızdır. O, bizim milli seçki bülleteninə ikicə sual yazıb:

1. Dövlət kimi mövcüd olmaq istəyirsiniz?

2. Ermənistan adekvat respublikadır, yoxsa köçəri bir xalq?

Üç milyon insanın taleyi yalnız İlham Əliyevin əlindədir. Nəinki 3 milyon, hətta erməni xalqının gələcək nəsillərinin taleyi belə o adamın əlindədir. Artıq yalanlar bitdi, biz bu reallığı qəbul etməliyik. Ya yaşayırıq, ya da köçəri kimi mövcud oluruq”, - deyə o bildirib.

Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) oktyabrın 10-na olan USD/AZN rəsmi məzənnəsini açıqlayıb.

Bankın oktyabrın 10-dan etibarən USD/AZN rəsmi məzənnəsi 1,7000 manat səviyyəsində müəyyən olunub.

Qazaxıstan buğda ixracına qoyulan məhdudiyyətləri aradan qaldırdığını açıqlayıb.

Bu barədə Qazaxıstanın Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin məlumatında deyilir. Nazir Yerbol Karaşukeyev ölkədən buğda və unun ixracına dair mövcud kəmiyyət məhdudiyyətlərinin aradan qaldırılması haqqında fərman imzalayıb.

Qeyd edək ki, iyulun 5-dən Qazaxıstanda sentyabrın 30-dək nəzərdə tutulan ixrac məhdudiyyətləri ilə bağlı sərəncam qüvvədə idi. “Məhdudiyyətlər qüvvəyə minəndən bəri Qazaxıstan ixracatçıları buğda ixracat kvotalarının 83 %-ni və buğda unu ixracat kvotalarının 66 %-ni istifadə ediblər”, - FAS USDA hesabatında deyilir.

Nazirlik bildirir ki, sentyabrın 13-nə Qazaxıstanda taxıl bitkilərinin təqribən 70 %-i biçilib. Orta məhsuldarlıq keçən illə müqayisədə 30 % çoxdur. Beləliklə, yararlı taxıl məhsulu ilə bağlı bəyanatlar ixrac məhdudiyyətlərinin aradan qaldırılması ilə bağlı qərarın qəbul edilməsinə səbəb olub.

Avqustun 31-də Qazaxıstan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Xarici ticarət siyasəti üzrə qurumlararası komissiyası sentyabrın 10-dan taxıl və unun ixracına qoyulan məhdudiyyətlərin aradan qaldırılması barədə qərar qəbul edib. Xatırladaq ki, Qazaxıstan Azərbaycana buğda idxal edən ölkələr sırasında ikinci yerdədir. Son dövrlərdə ərzaq buğdası ilə bağlı dünya bazarlarında problem yaranmışdı. Əsas taxıl ixracatçılarından olan Rusiya hökuməti cari ilin iyunun 30-dək Avrasiya İqtisadi İttifaqı (Aİİ) ölkələrinə taxıl ixracına qadağa qoymuşdu.

Eyni zamanda, Qazaxıstan da ixraca məhdudiyyət tətbiq etmişdi. Digər ixracatçı ölkə olan Ukraynanın isə ixrac imkanları məhdud olduğundan ərzaq buğdası anbarlarda qalmışdı. Son günlər isə bu istiqamətdə atılan addımlar nəticəsində Ukraynadan ixrac imkanları yarandı.

Ümumilikdə isə ixracın məhdud olması dünya bazarlarında ərzaq buğdasının qiymətinin artmasına ciddi təsir etmişdi. Hazırda isə ərzaq buğdası ixracı istiqamətində irəliləyişin olması, o cümlədən

Qazaxıstanın məhdudiyyəti aradan qaldırması dünya bazarlarında, o cümlədən ölkəmizdə qiymətlərə təsir edəcəkmi? İqtisadçı-ekspert Fuad İbrahimov Cebhe.info-ya bildirdi ki, Qazaxıstanın bu addımı yaxşı göstəricidir və dünya bazarlarında hansısa ölkənin kvotanı ləğv etməsi ilə “vulkanik panika”nın aradan qaldırılması deməkdir:

“Əslində bu gün tələblə təklif arasında buğda dünyasında elə də ciddi disbalans yoxdur. Sadəcə olaraq Rusiya ilə Ukrayna arasında olan müharibə, yəni birinci ixracatçı ilə birinci yeddiliyə daxil olan ixracatçı arasında belə bir münaqişənin olması dünya bazarlarında buğdanın kəskin bahalaşmasına gətirib çıxarmışdı. Hətta bir çox ölkələr, məsələn, Hindistan daxili tələbatı yüksək olmasına baxmayaraq, cari ilin I rübündə özünü ixracatçı elan etmişdi, ancaq münaqişədən sonra ixracı dərhal dayandırıb ixrac potensialını geri çəkmişdi. Bunlar hamısı dünya bazarlarında panika yaratmışdı və buğda qiymətləri idarəolunmaz səviyyədə yüksəlmişdi. Ancaq bu gün mövcud vəziyyət tənzimlənir, mövsüm gəlir, görürlər ki, tələbat təklifi üstələmir. Bu gün adekvat bazar normallaşır və görürük ki, Qazaxıstan kvotasını götürür”.

Ekspert bildirib ki, bu, Azərbaycan üçün çox əlverişlidir:

“Nəzərə almaq lazımdır ki, üç ölkə Azərbaycana buğda idxalı üçün əlverişli hesab edilir. Bunlar Rusiya, Ukrayna və Qazaxıstandır. Bu gün Qazaxıstandan məhsulun gəlməsi ilə risklərimizi diversifikasiya etmiş oluruq”.

Qiymətlərə gəldikdə isə ekspert deyir ki, qiymət əsasən dünya birjalarınna bağlıdır:

“Ancaq bu artım növbəti mərhələdə buğdanın qiymətinin öz dayanıqlılığında qalması, daha da bahalaşmamasına şərait yarada biləcək bir amildir. Əgər belə olsa, biz də yəqin ki, ucuz məhsul alacağıq. Qiymətlərdə kəskin ucuzlaşma baş verərsə, Azərbaycan hökuməti də çörək məhsullarının ucuzlaşması istiqamətində addım atacaq. Əgər birjalarada ucuzlaşma müşahidə edilərsə, ən azından dövlət nəzarəti baxımından bu strateji məsələni müsbətə doğru həll edəcək”

2022-ci ilin 8 ayı ərzində (yanvar-avqust) Azərbaycandan ixrac edilmiş neft-qaz sektoruna daxil olan malların cəmi statistik dəyəri 24 milyard 359 milyon 107 min dollar təşkil edib.

O cümlədən, 13 milyard 724 milyon 349 min dollarlıq xam neft, 10 milyard 317 milyon 686 min dollarlıq təbii qaz ixrac edilib.

Qeyd edək ki, 2021-ci ilin 8 ayı ərzində isə Azərbaycandan 11 milyard 350 milyon 870 min dollarlıq neft-qaz sektoruna daxil olan mallar, o cümlədən 8 milyard 498 milyon 811 min dollarlıq xam neft, 2 milyard 350 milyon 392 min dollarlıq təbii qaz ixrac edilmişdi.

Beləliklə, bu ilin 8 ayında xam neft ixracından gəlir 61,5%, qaz ixracından gəlir isə 4,4 dəfə artıb. Həmçinin, 2022-ci ilin 8 ayı ərzində Azərbaycandan ixrac edilmiş neft-qaz sektoruna daxil olmayan mallar üzrə ixrac 1 milyard 885 milyon 466 min dollar təşkil edib (ötən ilin eyni dövründə 1 milyard 584 milyon 468 min dollar təşkil etmişdi). Gəlirlərin artmasının səbəbi dünya birjalarında neft və qazın bahalaşmasıdır.

Qeyd edək ki, ölkədə ötən dövrdə bir sıra sosial layihələr reallaşıb.

Həm neft-qaz, həm də bu sektora daxil olmayan mallarla bağlı gəlirlərin artması qarşıdakı dövrdə də sosial layihələrin də icrasına imkan verəcəkmi və bu, yeni ilin dövlət büdcəsində öz əksini tapacaqmı? Millət vəkili Azər Badamov Cebhe.info-ya bildirdi ki, Azərbaycan iqtisadiyyatı inkişaf tempini qoruyub saxlayır:

“Dünyada baş verən proseslər bir çox ölkələrin iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərib. O cümlədən, pandemiyada iqtisadiyyatların mənfiyə doğru enməsini şərtləndirib.

Ancaq Azərbaycan pandemiyanın təsirlərini tez aradan qaldırdı və iqtisadi inkişafın yeni bir mərhələsinə qədəm qoydu. Cari ilin 6 ayının göstəriciləri bunu deməyə imkan verir. Artıq 7 faiz iqtisadi göstəricinin əldə olunması böyük göstəricidir. Neft-qaz sektoru ilə yanaşı qeyri-neft sektoru da inkişaf edir. Qeyri-neft sektoruna investisiyalar yatırılır, bu sahədə sahibkarlıq mühiti üçün optimal şərait formalaşıb. Bu da təbii ki, qeyri-neft ixracının artımında özünü göstərir. Qeyri-neft sektoru Azərbaycan iqtisadiyyatında önəmli yer tutur və iqtisadi sabitliyin qorunub saxlanmasında əsas amilə çevrilib. Qeyri-neft sektorunun artması iş yerlərinin artması deməkdir”.

Millət vəkilinin sözlərinə görə, neft-qaz sektoru ilə bağlı gəlirlərin artması sosial layihələrin həyata keçirilməsini şərtləndirir:

“Əsas məsələlərdən biri işğaldan azad edilmiş ərazilərin yenidən qurulmasıdır. O ərazilərdə aparılan sosial infrastruktur layihələr gözümüzün önündədir və həmin ərazilərin yenidən qurulması prosesi sürətlə davam etdirilir. Paralel olaraq Azərbaycanın bütün regionlarında sosial infrastruktur layihələr davam edir. Dövlətimizin iqtisadi gücü artdıqca insanların sosial rifahının yaxşılaşmasına xidmət edəcək sosial proqramların da əhatə dairəsi genişlənir”.

Deputat onu da bildirdi ki, qarşıdakı ilin dövlət büdcəsi də sosialyönümlü olacaq:

“Əsas xərclər sosialyönümlü layihələrin, sosial proqramların icrasına yönəldilir. Ölkə daxilində sosialyönümlü xərclərin maddələrində artımlar nəzərdə tutulub. Bu da təbii ki, iqtisadiyyatın inkişafı ilə birbaşa bağlıdır. Əgər bizim iqtisadi gücümüz olmasaydı biz heç vaxt sosial layihələrə diqqətimizi artıra bilmərik. Hazırda bu istiqamətdə atdığımız addımları ölkəmizin göstəricisi kimi qeyd etmək olar”.