Azərbaycan Mərkəzi Bankı (AMB) oktyabrın 10-na olan USD/AZN rəsmi məzənnəsini açıqlayıb.

Bankın oktyabrın 10-dan etibarən USD/AZN rəsmi məzənnəsi 1,7000 manat səviyyəsində müəyyən olunub.

Qazaxıstan buğda ixracına qoyulan məhdudiyyətləri aradan qaldırdığını açıqlayıb.

Bu barədə Qazaxıstanın Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin məlumatında deyilir. Nazir Yerbol Karaşukeyev ölkədən buğda və unun ixracına dair mövcud kəmiyyət məhdudiyyətlərinin aradan qaldırılması haqqında fərman imzalayıb.

Qeyd edək ki, iyulun 5-dən Qazaxıstanda sentyabrın 30-dək nəzərdə tutulan ixrac məhdudiyyətləri ilə bağlı sərəncam qüvvədə idi. “Məhdudiyyətlər qüvvəyə minəndən bəri Qazaxıstan ixracatçıları buğda ixracat kvotalarının 83 %-ni və buğda unu ixracat kvotalarının 66 %-ni istifadə ediblər”, - FAS USDA hesabatında deyilir.

Nazirlik bildirir ki, sentyabrın 13-nə Qazaxıstanda taxıl bitkilərinin təqribən 70 %-i biçilib. Orta məhsuldarlıq keçən illə müqayisədə 30 % çoxdur. Beləliklə, yararlı taxıl məhsulu ilə bağlı bəyanatlar ixrac məhdudiyyətlərinin aradan qaldırılması ilə bağlı qərarın qəbul edilməsinə səbəb olub.

Avqustun 31-də Qazaxıstan Kənd Təsərrüfatı Nazirliyinin Xarici ticarət siyasəti üzrə qurumlararası komissiyası sentyabrın 10-dan taxıl və unun ixracına qoyulan məhdudiyyətlərin aradan qaldırılması barədə qərar qəbul edib. Xatırladaq ki, Qazaxıstan Azərbaycana buğda idxal edən ölkələr sırasında ikinci yerdədir. Son dövrlərdə ərzaq buğdası ilə bağlı dünya bazarlarında problem yaranmışdı. Əsas taxıl ixracatçılarından olan Rusiya hökuməti cari ilin iyunun 30-dək Avrasiya İqtisadi İttifaqı (Aİİ) ölkələrinə taxıl ixracına qadağa qoymuşdu.

Eyni zamanda, Qazaxıstan da ixraca məhdudiyyət tətbiq etmişdi. Digər ixracatçı ölkə olan Ukraynanın isə ixrac imkanları məhdud olduğundan ərzaq buğdası anbarlarda qalmışdı. Son günlər isə bu istiqamətdə atılan addımlar nəticəsində Ukraynadan ixrac imkanları yarandı.

Ümumilikdə isə ixracın məhdud olması dünya bazarlarında ərzaq buğdasının qiymətinin artmasına ciddi təsir etmişdi. Hazırda isə ərzaq buğdası ixracı istiqamətində irəliləyişin olması, o cümlədən

Qazaxıstanın məhdudiyyəti aradan qaldırması dünya bazarlarında, o cümlədən ölkəmizdə qiymətlərə təsir edəcəkmi? İqtisadçı-ekspert Fuad İbrahimov Cebhe.info-ya bildirdi ki, Qazaxıstanın bu addımı yaxşı göstəricidir və dünya bazarlarında hansısa ölkənin kvotanı ləğv etməsi ilə “vulkanik panika”nın aradan qaldırılması deməkdir:

“Əslində bu gün tələblə təklif arasında buğda dünyasında elə də ciddi disbalans yoxdur. Sadəcə olaraq Rusiya ilə Ukrayna arasında olan müharibə, yəni birinci ixracatçı ilə birinci yeddiliyə daxil olan ixracatçı arasında belə bir münaqişənin olması dünya bazarlarında buğdanın kəskin bahalaşmasına gətirib çıxarmışdı. Hətta bir çox ölkələr, məsələn, Hindistan daxili tələbatı yüksək olmasına baxmayaraq, cari ilin I rübündə özünü ixracatçı elan etmişdi, ancaq münaqişədən sonra ixracı dərhal dayandırıb ixrac potensialını geri çəkmişdi. Bunlar hamısı dünya bazarlarında panika yaratmışdı və buğda qiymətləri idarəolunmaz səviyyədə yüksəlmişdi. Ancaq bu gün mövcud vəziyyət tənzimlənir, mövsüm gəlir, görürlər ki, tələbat təklifi üstələmir. Bu gün adekvat bazar normallaşır və görürük ki, Qazaxıstan kvotasını götürür”.

Ekspert bildirib ki, bu, Azərbaycan üçün çox əlverişlidir:

“Nəzərə almaq lazımdır ki, üç ölkə Azərbaycana buğda idxalı üçün əlverişli hesab edilir. Bunlar Rusiya, Ukrayna və Qazaxıstandır. Bu gün Qazaxıstandan məhsulun gəlməsi ilə risklərimizi diversifikasiya etmiş oluruq”.

Qiymətlərə gəldikdə isə ekspert deyir ki, qiymət əsasən dünya birjalarınna bağlıdır:

“Ancaq bu artım növbəti mərhələdə buğdanın qiymətinin öz dayanıqlılığında qalması, daha da bahalaşmamasına şərait yarada biləcək bir amildir. Əgər belə olsa, biz də yəqin ki, ucuz məhsul alacağıq. Qiymətlərdə kəskin ucuzlaşma baş verərsə, Azərbaycan hökuməti də çörək məhsullarının ucuzlaşması istiqamətində addım atacaq. Əgər birjalarada ucuzlaşma müşahidə edilərsə, ən azından dövlət nəzarəti baxımından bu strateji məsələni müsbətə doğru həll edəcək”

2022-ci ilin 8 ayı ərzində (yanvar-avqust) Azərbaycandan ixrac edilmiş neft-qaz sektoruna daxil olan malların cəmi statistik dəyəri 24 milyard 359 milyon 107 min dollar təşkil edib.

O cümlədən, 13 milyard 724 milyon 349 min dollarlıq xam neft, 10 milyard 317 milyon 686 min dollarlıq təbii qaz ixrac edilib.

Qeyd edək ki, 2021-ci ilin 8 ayı ərzində isə Azərbaycandan 11 milyard 350 milyon 870 min dollarlıq neft-qaz sektoruna daxil olan mallar, o cümlədən 8 milyard 498 milyon 811 min dollarlıq xam neft, 2 milyard 350 milyon 392 min dollarlıq təbii qaz ixrac edilmişdi.

Beləliklə, bu ilin 8 ayında xam neft ixracından gəlir 61,5%, qaz ixracından gəlir isə 4,4 dəfə artıb. Həmçinin, 2022-ci ilin 8 ayı ərzində Azərbaycandan ixrac edilmiş neft-qaz sektoruna daxil olmayan mallar üzrə ixrac 1 milyard 885 milyon 466 min dollar təşkil edib (ötən ilin eyni dövründə 1 milyard 584 milyon 468 min dollar təşkil etmişdi). Gəlirlərin artmasının səbəbi dünya birjalarında neft və qazın bahalaşmasıdır.

Qeyd edək ki, ölkədə ötən dövrdə bir sıra sosial layihələr reallaşıb.

Həm neft-qaz, həm də bu sektora daxil olmayan mallarla bağlı gəlirlərin artması qarşıdakı dövrdə də sosial layihələrin də icrasına imkan verəcəkmi və bu, yeni ilin dövlət büdcəsində öz əksini tapacaqmı? Millət vəkili Azər Badamov Cebhe.info-ya bildirdi ki, Azərbaycan iqtisadiyyatı inkişaf tempini qoruyub saxlayır:

“Dünyada baş verən proseslər bir çox ölkələrin iqtisadiyyatına mənfi təsir göstərib. O cümlədən, pandemiyada iqtisadiyyatların mənfiyə doğru enməsini şərtləndirib.

Ancaq Azərbaycan pandemiyanın təsirlərini tez aradan qaldırdı və iqtisadi inkişafın yeni bir mərhələsinə qədəm qoydu. Cari ilin 6 ayının göstəriciləri bunu deməyə imkan verir. Artıq 7 faiz iqtisadi göstəricinin əldə olunması böyük göstəricidir. Neft-qaz sektoru ilə yanaşı qeyri-neft sektoru da inkişaf edir. Qeyri-neft sektoruna investisiyalar yatırılır, bu sahədə sahibkarlıq mühiti üçün optimal şərait formalaşıb. Bu da təbii ki, qeyri-neft ixracının artımında özünü göstərir. Qeyri-neft sektoru Azərbaycan iqtisadiyyatında önəmli yer tutur və iqtisadi sabitliyin qorunub saxlanmasında əsas amilə çevrilib. Qeyri-neft sektorunun artması iş yerlərinin artması deməkdir”.

Millət vəkilinin sözlərinə görə, neft-qaz sektoru ilə bağlı gəlirlərin artması sosial layihələrin həyata keçirilməsini şərtləndirir:

“Əsas məsələlərdən biri işğaldan azad edilmiş ərazilərin yenidən qurulmasıdır. O ərazilərdə aparılan sosial infrastruktur layihələr gözümüzün önündədir və həmin ərazilərin yenidən qurulması prosesi sürətlə davam etdirilir. Paralel olaraq Azərbaycanın bütün regionlarında sosial infrastruktur layihələr davam edir. Dövlətimizin iqtisadi gücü artdıqca insanların sosial rifahının yaxşılaşmasına xidmət edəcək sosial proqramların da əhatə dairəsi genişlənir”.

Deputat onu da bildirdi ki, qarşıdakı ilin dövlət büdcəsi də sosialyönümlü olacaq:

“Əsas xərclər sosialyönümlü layihələrin, sosial proqramların icrasına yönəldilir. Ölkə daxilində sosialyönümlü xərclərin maddələrində artımlar nəzərdə tutulub. Bu da təbii ki, iqtisadiyyatın inkişafı ilə birbaşa bağlıdır. Əgər bizim iqtisadi gücümüz olmasaydı biz heç vaxt sosial layihələrə diqqətimizi artıra bilmərik. Hazırda bu istiqamətdə atdığımız addımları ölkəmizin göstəricisi kimi qeyd etmək olar”.

Nazirlər Kabinetinin “Neft məhsullarının aksiz dərəcələri səviyyəsinin dəyişdirilməsi və ölkə ərazisində daşınması xərcləri ilə bağlı bəzi məsələlər haqqında” 23 avqust 2022-ci il tarixli Qərarı ilə Aİ-92 markalı avtomobil benzininin və dizel yanacağının aksiz dərəcələrində dəyişiklik olunub.

Bu barədə Tarif Şurasının Katibliyindən bildirilib.

Qərara əsasən, Aİ-92 markalı avtomobil benzininin aksiz dərəcəsi 42 fazdən 42,5 faizə, dizel yanacağının aksiz dərəcəsi isə 18 faizdən 18,3 faizə dəyişdirildiyindən Tarif (qiymət) Şurasının “Ölkə daxilində neft məhsullarının tariflərinin tənzimlənməsi barədə” 26 iyul 2022-ci il tarixli Qərarına yenidən baxılması və Nazirlər Kabinetinin Qərarına uyğunlaşdırılması zərurəti yaranıb.

Qeyd edək ki, aparılan tarif dəyişikliyi benzinin və dizelin pərakəndə satış qiymətinə təsir göstərmir və həmin məhsulların mövcud pərakəndə satış qiyməti dəyişmir. Belə ki, Tarif (qiymət) Şurasının Qərarı ilə Aİ-92 markalı avtomobil benzininin və dizel yanacağının qiymət zəncirində daxili dəyişiklik edilərək, artan aksiz məbləğləri qədər istehsalçı tarifləri azaldılıb, topdansatış tarifləri isə mövcud səviyyədə saxlanılıb.

Qərar 1 sentyabr 2022-ci il tarixindən qüvvəyə minir.

Əlavə dəyər vergisi ödəməkdən (ƏDV) azad edilənlərin əhatə dairəsi genişləndirilib.

Bu, Prezident İlham Əliyevin təsdiqlədiyi Vergi Məcəlləsinə dəyişiklikdə əksini tapıb.

Dəyişikliyə əsasən, özəl baytarlıq xidmətlərinin göstərilməsi əlavə dəyər vergisindən azad edilib.

Eyni zamanda, layihəyə əsasən, Fərdi baytarlıq xidməti praktikası ilə məşğul olan fiziki şəxslər üçün sadələşdirilmiş vergi 20 manat məbləğində müəyyən edilib.

Birinci yarım ildə dövlət büdcəsinin xərcləri 11,6 faiz artaraq 12 milyard 936,6 milyon manat olub ki, bu, dövr üçün müəyyənləşdirilmiş proqnozun 100,6 faizini, yenidən baxılmış göstəricinin 40 faizini təşkil edir.

Bu, Hesablama Palatasının “2022-ci il Dövlət büdcəsinin icrasına dair yarımillik məlumat”da əksini tapıb.

Dövlət büdcəsinin son illər üzrə icra vəziyyəti (96 faiz), eləcə də yenidən baxılma zamanı edilmiş əlavə artımlar (2,4 milyard manat) diqqətə alınaraq il sonunda xərclərin icra faizinin əvvəlki illər üzrə qeydə alınmış icra səviyyəsinin ətrafında olacağı qənaətinə gəlinir.

Hesabat dövründə xərclərin funksional sahələr üzrə strukturunda sosial sahəyə yönəldilmiş xərclər üstünlük təşkil etsə də, real sektora yönəldilmiş xərclər üzrə artım daha yüksək olub.

Dövlət büdcəsi xərclərinin funksional sahələr üzrə strukturunun təhlili baxılan dövrdə də sosial sahənin üstünlük təşkil etdiyini, 2 sahə istisna olmaqla, digər sahələr üzrə artımın müşahidə edildiyini, mütləq və nisbi ifadədə ən böyük artımın real sektorun (41 faiz) payına düşdüyünü göstərir.

Real sektor üzrə xərclərin artımı əsasən tikinti və şəhərsalma üzrə xərclərin artımı ilə əlaqədar olub.

Tarif (qiymət) Şurasının iyulun 26-da keçirilən növbəti iclasında benzin və dizel üzrə təchizat tariflərinin müəyyən olunmasına dair Azərbaycan Dövlət Neft Şirkətinin (SOCAR) müraciətinə baxılıb və aparılan tarif dəyişikliyi benzinin və dizelin pərakəndə satış qiymətlərinə təsir göstərməyəcək və həmin məhsulların mövcud pərakəndə satış qiyməti dəyişmir.

Bu barədə Tarif (qiymət) Şurasından bildirilib.

Məlumat üçün bildirək ki, Şuranın indiyədək qüvvədə olan qərarına əsasən, neft məhsulunun topdansatış tarifi (təchizat tarifi də daxil olmaqla) pərakəndə satış yerinədək daşınması ilə bağlı bütün xərclər daxil edilməklə tətbiq edilib. Təchizat tarifi isə özündə həm topdansatış məntəqələri üzrə saxlanılma və nəql xərclərini, həm də pərakəndə satış məntəqələrinə çatdırılma xərclərini birlikdə ehtiva etdiyi üçün subyektlər arasında xidmətin yerinə yetirilmə növündən asılı olaraq mübahisəli halların yaranmasına, maliyyə intizamının pozulmasına səbəb olub.

Məsələ ilə bağlı ötən müddət ərzində müvafiq təhlil işləri aparılmış və bu cür halların aradan qaldırılması məqsədilə benzin və dizel üzrə pərakəndə satış tarifi mövcud 1,0 manat/litr və 0,80 manat/litr səviyyəsində əvvəlki kimi saxlanılmaqla tarif zəncirində dəyişiklik edilərək topdasatış və pərakəndə satış üzrə təchizat tariflərinin ayrılıqda müəyyən olunması məqsədəuyğun hesab olunmuşdur. Belə ki, benzin və dizel üzrə mövcud 18 manat/ton topdansatış təchizat tarifi 20 manat/ton, yanacaqdoldurma məntəqələrinin mövcud 100 manat/ton marjası 108 manat/ton müəyyən edilmiş, həmçinin həmin məhsulların borular vasitəsilə nəqli tarifi 3 manat/ton səviyyəsində müəyyənləşdirilib.

Ölkə ərazisində vahid tarif siyasətinin həyata keçirilməsi məqsədilə neft məhsullarının Naxçıvan Muxtar Respublikasına çatdırılmasına topdansatış təchizat tarifindən artıq çəkilən xərclərin qarşılanması məqsədi ilə subsidiyanın ayrılmasına dair Maliyyə və İqtisadiyyat nazirliklərinin hökumətə təqdim etdiyi təkliflərinin razılaşdırıldığını nəzərə alaraq, bu qərarla təsdiq edilmiş tariflər Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti tərəfindən maliyyələşmə məsələləri ilə bağlı qəbul ediləcək qərarla eyni tarixdən qüvvəyə minəcək.

İclasda həmçinin, qanunvericilikdə edilmiş dəyişikliklərə əsasən, “Dövlət qulluğu sertifikatı”nın qüvvədə olma müddətinin hər ili ərzində 5 dəfədən artıq müsahibədə iştirak üzrə ödənişin dövlət qulluğu vəzifələrinin qrupundan asılı olmayaraq bir iştirak üçün 50 manat səviyyəsində müəyyənləşdirilməsinə, ali təhsil müəssisələrinin magistratura səviyyəsinə qəbul imtahanının bir mərhələdə, bakalavriat səviyyəsinə isə qəbul imtahanlarının iki mərhələdə keçirilməsi, ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinə qəbul üçün yeni test tapşırıqları bazasının işlənməsi, imtahanların təşkili xərclərinin artması kimi məsələlər nəzərə alınmaqla, tələbə qəbulu üzrə yeni xidmətlər üzrə tariflərin müəyyən olunması və bəzi imtahan növləri üzrə isə təsdiq edilmiş tariflərin dəyişdirilməsinə dair Dövlət İmtahan Mərkəzinin müraciətinə baxılıb.

Tarif (qiymət) Şurası üzvlərinin təklifləri əsasında il ərzində 5 dəfədən artıq müsahibədə iştirakla bağlı ödənişin məbləği dövlət qulluğu vəzifələrinin qruplarına uyğun olaraq hər bir mövcud imtahan tarifinin 50 faizi miqdarında (35, 40, 45 və 50 manat) müəyyənləşdirilib. Qərar 26 iyul 2022-ci il tarixindən qüvvəyə minir.

Eyni zamanda, orta ixtisas təhsili müəssisələrinə, ali təhsil müəssisələrinin bakalavriat səviyyəsinə, ali təhsil müəssisələrinin və Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının magistratura səviyyəsinə və tibb təhsili üzrə rezidenturaya qəbul imtahanları, buraxılış imtahanları, həmçinin abituriyentlərin buraxılış imtahanı çərçivəsində əlavə verdikləri Azərbaycan dili (dövlət dili kimi), rus dili və coğrafiya fənləri üzrə fərq imtahanlarına dair, habelə ali və orta ixtisas təhsili müəssisələrinin xüsusi qabiliyyət tələb edən ixtisasları üzrə qabiliyyət imtahanları üzrə tarif tənzimlənməsi həyata keçirilmiş və yeni tarifləri müəyyənləşdirilmişdir.

Qanunvericiliyə əsasən yuxarıda qeyd olunan qəbul imtahanlarında ilk dəfə iştirak edən abituriyentlər və iştirak sayından asılı olmayaraq Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünün, müstəqilliyinin və konstitusiya quruluşunun müdafiəsi ilə əlaqədar əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslərin uşaqları, şəhid ailəsinin üzvləri, valideynlərini itirmiş və valideyn himayəsindən məhrum olmuş uşaqlar, məcburi köçkün statusu olan şəxslər, I və II dərəcə əlilliyi müəyyən edilmiş şəxslər, o cümlədən sağlamlıq imkanları məhdud 18 yaşınadək uşaqlar üçün iştirak haqqı dövlət büdcəsinin vəsaiti hesabına həyata keçirilir.

Xidmət haqları dövlət büdcəsindən maliyyələşdirilməyən Azərbaycan Respublikası vətəndaşları üçün tariflərin artırılması ilə əlaqədar yaranan fərqin 2023-2024-cü illər ərzində dövlət büdcəsi hesabına qarşılanması məsələlərinə dair Maliyyə və İqtisadiyyat nazirliklərinin hökumətə təqdim etdiyi təkliflərin razılaşdırıldığını nəzərə alaraq, tələbə qəbulu ilə bağlı qərarla təsdiq edilmiş tariflər Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabineti tərəfindən maliyyələşmə məsələləri ilə bağlı qəbul ediləcək qərarı ilə eyni tarixdən qüvvəyə minəcəkdir.

İclasda həmçinin, “Azərenerji” ASC-nin Şuraya müraciətinə baxılmış və istehsal olunan elektrik enerjisinin hansı hissəsinin tarifinin tənzimlənmədiyi məsələsinə aydınlıq gətirilməsi və dəqiqləşdirilməsi məqsədilə Şuranın 2021-ci il 16 oktyabr tarixli qərarında redaktə xarakterli dəyişiklik edilmişdir.

“Dövlət rüsumu haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanununa əsasən ovçuluq biletinin verilməsinə görə dövlət rüsumu müəyyən edildiyindən Nazirlər Kabinetinin Qərarı ilə qiymətləri (tarifləri) dövlət tərəfindən tənzimlənən malların (xidmətlərin) siyahısından ovçuluq biletinin qiyməti çıxarılmışdır. Bu baxımdan, Tarif (qiymət) Şurasının “Azərbaycan Respublikasının Ekologiya və Təbii Sərvətlər Nazirliyi tərəfindən verilən ovçuluq biletinin qiymətinin tənzimlənməsi barədə” 2008-ci il 30 iyul tarixli 5 nömrəli və “Ovçuluq biletinin qiymətinin tənzimlənməsi barədə” 2018-ci il 17 may tarixli 3 nömrəli Qərarları ləğv edilmişdir.

Tələbə qəbulu, neft məhsullarının təchizatı və ovçuluq bileti ilə bağlı qərarlar istisna olmaqla digər qərarlar 1 avqust 2022-ci il tarixindən qüvvəyə minir.

Tarif (qiymət) Şurasının iclasında, həmçinin yeni dövlət qeydiyyatına alınan 337 dərman vasitəsinin qiyməti də təsdiq edilmişdir.

Qeyd edək ki, ticarət adı, farmasevtik forması, təsiredici maddəsinin adı, dozası, ticarət qablaşdırması, qablaşdırma miqdarı, istehsal ölkəsi nəzərə alınmaqla indiyədək topdan və pərakəndə satış qiymətləri və qüvvəyə minmə tarixi təsdiq edilən 13369 dərman vasitəsinin tam siyahısı Tarif (qiymət) Şurasının rəsmi internet saytının (www.tariff.gov.az) “Dərman vasitələri” bölməsində (http://tariff.gov.az/documents/DVA.pdf) yerləşdirilmişdir.

Ərzaq təhlükəsizliyinin davamlı olaraq möhkəmləndirilməsi Azərbaycanda həyata keçirilən sosial-iqtisadi siyasətin əsas prioritetlərindəndir. Bu strateji məsələ daim diqqətdə saxlanılır və ərzaq ehtiyatlarına xüsusi önəm verilir.

İqtisadiyyat Nazirliyindən daxil olan məlumatda bildirilir ki, dünyada neqativ meyllərin baş verdiyi, COVİD-19 infeksiyasının geniş yayıldığı dövrlərdə də qabaqlayıcı və sistemli tədbirlər nəticəsində ölkədə istehsal-tədarük-istehlak zəncirində heç bir fasilə müşahidə edilməyib, ərzaq məhsullarının çeşidində və istehlakçıların təminatında hər hansı qırılmalar olmayıb. Bütün bunlar isə ərzaq təhlükəsizliyinin daha da möhkəmləndirilməsi istiqamətində aparılan düzgün və məqsədyönlü siyasi kursun məntiqi nəticəsidir.

“Dünya iqtisadiyyatının bir sıra sınaq və çətinliklərlə üzləşdiyi, iqlim dəyişikliyi, enerji, maliyyə, qida və digər bazarlardakı dalğalanmaların müşahidə edildiyi hazırkı dövrdə ərzaq ehtiyatlarının strateji əhəmiyyətini nəzərə alaraq İqtisadiyyat Nazirliyi yanında Antiinhisar və İstehlak Bazarına Nəzarət Dövlət Xidməti əsas ərzaq məhsulları üzrə ehtiyatların mütəmadi monitorinqini aparır, əhalinin qida məhsulları ilə təminatına ciddi nəzarət edilir. Nəzarət tədbirləri dövlət qurumlarının koordinasiyası və dövlət-özəl tərəfdaşlığı prinsiplərinə əsasən keçirilir.
Bununla belə, son günlər kütləvi informasiya vasitələrində bəzi ərzaq məhsullarının ehtiyatı barədə müxtəlif məlumatlar yayımlanır.

Bir daha bildiririk ki, ərzaq ehtiyatları daim dövlətin nəzarətindədir və hər hansı hadisənin ərzaq qıtlığına səbəb olacağı ilə bağlı yayılan məlumatların heç bir əsası yoxdur”, - deyə məlumatda vurğulanır.

Milli Məclisin ötən iclaslarının birində millət vəkili Qənirə Paşayeva abidələrin bərpasına ayrılan 600 min manat vəsaitin boşa getdiyini və bunun ciddi araşdırılmalı olduğunu vurğulayıb.
Bildirib ki, 2020-2021-ci illərdə bu işə 40 milyon manat səviyyəsində ayrılan vəsaitin 77.3%-i yalnız bir abidəni əhatə edib. Ona görə də bu xidmət tərəfindən abidələrin bərpası, konservasiyası işləri həyata keçirilmədiyi üçün yenidən sənədlərin hazırlanmasına ehtiyac var.
Bəs abidələrin bərpası işində bu qədər boşluqlar niyə var? Aidiyyəti qurumlar bu işə niyə ciddi yanaşmır? Zamantv.az xəbər verir i, məsələ ilə bağlı Bakupost.az -a Milli Məclisin Mədəniyyət komitəsinin üzvü, millət vəkili Aqil Abbas açıqlama verib.
Qeyd edib ki, abidələrin bərpasında ayrılan pulların mənəmsənilməsinə görə bir çox adamlar həbs edilib:

“Abidələrin bərpasına ayrılan vəsaiti mənimsədiyinə və qeyri-işlərə xərclədiyinə görə bir çox insanlar artıq həbs olunub. Təbii ki, abidələr tam bərpa olunmur. Buna ayrılan vəsait təyinatı üzrə xərclənmir. Hətta o cür insanlar həbs olunaraq 8 ilə yaxın iş də veriblər. Abidələrə ayrılan pullar onların özünə xərclənmir. Tarixi abidlərimiz diqqətdən kənarda qalıb. Adi bir daş da tarixi abidə ola bilər. Vaxtı ilə Sadıq Murtuzayev Ağdamda qəbirüstü abidələri gətirib, açıq muzey yaratmışdı. Bizim təmirə ehtiyacı olan qədim qalalarımız var ki, ot basıb, uçub dağılır. Mədəniyyət Nazirliyi bu işdə daha ciddi məşğul olmalıdır”.
AMEA-nın Bakıxanov adına Tarix İnstitutunun əməkdaşı, mədəni abidələrin tədqiqi üzrə ekspert Faiq İsmayıl bildirib ki, il ərzində bir abidənin bərpasında 10-20 milyon pul silinməsi sadəcə korrupsiyadır:
“Azərbaycanda abidələrin mühafizəsi və bərpası işləri olduqca bərbad vəziyyətdədir. Ona görə ki, abidələrin bərpasında mütəxəssis kadrlar çatışmır. Hazırda Azərbaycanda abidələrin bərpası ilə bağlı hansısa bir institutda fakültə, kollec, peşə məktəbi görə bilmərik. Bu baxımdan abidlərin bərpası kimi çox vacib olan bir iş ya başlı-başına buraxılır; ya həvəskarlar, ya da adi memarlar tərəfindən bərpa olunurlar. Ona görə də bu işdə ciddi pozuntulara yol verilir”.

Ekspert qeyd edib ki, Şuşa şəhərində Bülbülün Ev Muzeyinin bərpasında ciddi səhvlərə yol verilib:
“Həmin abidənin bərpasında əvvəlki buxarların təmizlənməsi, yenidən bərpa edilməsi baş tutmadı. Eyni zamanda giriş darvazaları da əvvəlki vəziyyətindəki kimi qoyulmadı. Bülbülün güllələnmiş büstü ilə yeni hazırlanmış büstünü həyətin içərisində yanaşı qoymaq heç bir məna kəsb etmir. Çünki, birinci növbədə güllələnmiş büst həyətin girəcəyində olmalı və ətrafında bir kompozisiya yaradılmalı, o qəlpələr, dəymiş zərər orada təsvir olunmalı idi. Ora daxil olan hər hansı bir şəxs izahatsız bunun mənasını anlamalıydı. Bu kimi hallar çoxdur. Azərbaycan Mədəniyyət Nazirliyi Mədəniyyət Nazirliyi yanında Mədəni İrsin Qorunması, İnkişafı və Bərpası üzrə Dövlət Xidmətinin özündə belə mütəxəssis yox dərəcəsindədir”.
F. İsmayıl əlavə edib ki, abidələrin müntəzəm olaraq monitorinqləri çox az hallarda aparılır:
“Hansısa rayona gedərkən orada abidənin qeydiyyat kitabını tələb etsəniz sizə heç bir şey verilməz. Çünki həmin qeydiyyat kitabında abidəyə ildə bir və ya iki dəfə baxış keçirilməsi, dəyişikliklərin olması barədə məlumat fotolarla birlikdə qeydiyyat kitabında əks olunmalıdır. Lakin biz bunu heç vaxt görə bilmərik. Eşitməmişəm ki, hansısa abidə bərpa olunanda həmin abidələrin materialları ekspertizaya verilsin və bunun laboratoriya analizi aparılsın. Faktiki olaraq bu baş verməlidir.
Abidələrimizin ornamental memarlıq quruluşları, bədi daş nümunələri, üzərində işləmələr var. Bunlar olduğu kimi öz yerində otuzdurulmalıdır. İl ərzində bir abidənin bərpasında 10-20 milyon pul silinməsi sadəcə korrupsiyadır. Ona görə abidələrin bərpası işində kifayət qədər boşluqlar var”.

ABŞ dolları dünya bazarında əksər səbət valyutalarına nisbətən möhkəmlənməkdə davam edir.

"Zamantv.az" xəbər verir ki, bunu iqtisadçı deputat Vüqar Bayramov deyib.

Onun sözlərinə görə, Avropa İttifaqında müşahidə edilən durğunluq fonunda avro da ABŞ puluna nisbətən dəyərsizləşməkdədir:

"Rusiya-Ukrayna müharibəsi başladıqdan sonra avro dollara nisbətən 7 faizdən çox dəyər itirib. Strateji məhsulların qiymətlərində azalmalar müşahidə edilir. Çində tətbiq edilən sərt karantin tədbirləri neftin qiymətinin 5 faiz azalmasına səbəb olub. Birjalarda volatilliyin artmasına həmçinin dolların möhkəmlənməsi də təsirsiz ötüşmür. ABŞ-ın Federal Ehtiyatlar Sistemi (FED) mayın 3-də yenidən toplanacaq. ABŞ-da müşahidə edilən inflyasiya səbəbindən FED-in uçot dərəcəsini yenidən artıracağı gözlənilir. Rusiya-Ukrayna müharibəsi fonunda FED uçot dərəcəsini daha çevik yüksəltməyi hədəfləyir. Bu isə dünya bazarında dolların kursunun daha da möhkəmlənəcəyindən xəbər verir. Digər tərəfdən, birjalardakı qeyri-müəyyənlik konteksində investorların valyuta bazarlarına sərmayələri də artır ki, bu da dolları daha da gücləndirir".

Dünya bazarında möhkəmlənən dolların manata necə təsir edəcəyinə gəlincə, deputat bildirib ki, manatın məzənnəsinə təsir göstərən əsas iqtisadi faktorlar ölkəyə daxil olan valyutanın həcmi, eyni zamanda Dövlət Neft Fondu tərəfindən hərraca çıxarılan valyutanın məbləğidir.

"Valyutaya olan tələbin əhəmiyyətli hissəsi Dövlət Neft Fondu tərəfindən ödənilir. Bu baxımdan, Fondun hərraca çıxartdığı vəsaitlərin həcmi dollara olan tələbin ödənilməsində çox önəmlidir. Bu da təbii ki, manatın məzənnəsi baxımından vacib hesab olunur. Azərbaycanda hələ ki, üzən məzənnə rejiminə keçilməyib. Manatın məzənnəsi birbaşa Azərbaycan Mərkəzi Bankının qərarından asılıdır. Mərkəzi Bank prosesə birbaşa intervensiya etmək imkanlarını qoruyub saxlayır. Ona görə növbəti dövrlərdə də manatın məzənnəsinin necə dəyişməsi birbaşa Azərbaycan Mərkəzi Bankının mövqeyindən asılı olacaq".