Gürcünü payızda sayarlar - TƏHLİL

Gürcüstanda bu həftə baş tutan prezident seçkisini həm “ilk”, həm də “son” epitetlərilə təsvir edə bilərik. Bu, xalqın birbaşa səsverməsilə keçirilən sonuncu seçki idi. Gələn seçkidə dövlət başçısını artıq təmsilçilər məclisi seçəcək. Və bu sonuncu ümumxalq səsverməsində ilk dəfə olaraq Gürcüstanda qadın prezident seçildi.
Baxmayaraq ki, Gürcüstanda prezidentin səlahiyyətləri elə də çox deyil və o, əsasən təmsilçilik funksiyasını yerinə yetirir, seçki kifayət qədər gərgin keçdi. Çünki üzdə Salome Zurabişvili – Qriqol Vaşadze qarşıdurması müşahidə olunsa da, pərdə arxasında Bidzina İvanişvili – Mixail Saakaşvili çəkişməsi gedirdi. Bu çəkişmədə məğlub olmamaq üçün milyarder İvanişvili xeyli resurslar sərf etdi və qalib gəldi.

Düzdür, seçkinin nəticəsini İvanişvili üçün “Pirr qələbəsi” hesab edən politoloqlar da var. Amma digər variant həm İvanişvili, həm də bütövlükdə Gürcüstan üçün daha xoşagəlməz ola bilərdi.

İkinci turun təbliğat mərhələsinin gedişində bütün kartlar açılmışdı. İvanişvilinin rəhbərlik etdiyi və Salome Zurabişvilini dəstəkləyən “Gürcü arzusu” partiyası açıq şəkildə bildirirdi ki, Vaşadzenin qələbəsi Saakaşvili dövrünün qayıtması deməkdir. Onlara yaxın telekanallar təbliğat roliklərində Saakaşvili zamanında baş verən polis zorakılıqlarını və digər mənfi halları göstərərək, kütləyə psixoloji təsir etməyə çalışırdılar.

Saakaşvili isə öz növbəsində açıq şəkildə bildirirdi ki, hazırda Gürcüstanı gürcü hökuməti və parlamenti yox, rus oliqarxı İvanişvili idarə edir. Vaşadze verdiyi açıqlamalarda indiki prezident Marqvelaşvili kimi səssiz fiqur olmayacağını, növbədənkənar parlament seçkiləri keçirəcəyini, Saakaşvilini ölkəyə qaytaracağını bəyan edirdi.

Son nəticədə gürcü xalqının qərarına hansı amilin daha çox təsir göstərdiyini demək çətindir. Bəlkə onlar Saakaşvili dövrünün bir daha qayıtmasını istəmirlər və ölkədəki sabitliyin qalmasında maraqlıdırlar. Bəlkə Rusiya ilə mülayim olmasa da, hər halda, gərgin də olmayan indiki münasibətlərin kəskinləşməsini istəmirlər. Çünki Vaşadzenin qalib gələcəyi və Saakaşvilinin qayıdacağı təqdirdə Gürcüstanda yeni anti-Rusiya patetikasının partlayacağı şübhəsiz idi. Bu isə proqnozlaşdırılması çətin olan pis nəticələrə gətirib çıxa bilərdi.

Yaxud, o da mümkündür ki, İvanişvilinin problemli krediti olan 600 min gürcünün borclarının ödəniləcəyi haqqında vədi son nəticdə gürcü seçicisinin qərarını müəyyənləşdirən həlledici amil oldu. Bütün hallarda, Zurabişvili Vaşadzeyə (yaxud, İvanişvili Saakaşviliyə) böyük fərqlə qalib gəldi: 40,5 faizə qarşı 59,5 faiz! Bu, doğrudan da böyük fərq və inanılmaz nəticədir. Çünki birinci turda namizədlər 38 faiz ətrafında praktik olaraq eyni səs toplamışdılar. 10 faiz səs yığmış David Bakradze tərəfdarlarını Vaşadzeni dəstəkləməyə çağırmışdı. Buna görə də Saakaşvili və artıq komandası qələbəni öz ovuclarında hesab edirdilər. Amma Gürcüstandakı seçkilər bir daha göstərdi ki, cücəni payızda sayarlar.

Gürcüstanın indiki reallığında 19 faiz fərq həqiqətən də çoxdur. Ona görə də, Vaşadze-Saakaşvili cütlüyü seçkilərin nəticəsini tanımadığını və xalqı mitinqlərə çıxaracaqlarını bəyan etdilər. Amma qatar artıq gedib və Saakaşvili nə qədər istəsə də, ölkədə yeni “narıncı inqilab” törətmək mümkün deyil. Və indi daha çox Salome Zurabişvilinin necə bir prezident olacağı haqqında danışmaq lazımdır.

Hərçənd, bu da önəmli sual sayıla bilməz. O sadə səbəbə görə ki, Gürcüstanın indiki siyasi sistemində prezidentin kimliyi, xarakteri və baxışları heç nəyə ciddi təsir göstərmək iqtidarında deyil. Ona görə də, Gürcüstanın özündə Zurabişvilinin ona dəstək verən oliqarxa başağrısı olacağı haqda deyilən fikirləri bölüşmək olmur. Bəli, Fransada doğulub-böyüyən, karyera quran və Gürcüstana ilk dəfə Fransanın səfiri kimi gələn Zurabişvili həqiqətən də Gürcü xalqını dərindən tanıyan, onun fikirlərinə, dünyagörüşünə, arzularına bələd bir siyasətçi ola bilməz. Sırf bu məqamlardan irəli gələrək, onda bir snobizmin olduğunu deyənlərə haqq vermək də mümkündür. Amma prezidentin səlahiyyətlər baxımından daha çox Britaniya kraliçasını xatırlatdığı indiki Gürcüstanda bunlar ciddi problem sayıla bilməz.

Eyni səbəbdən, Zurabişvilinin ermənilərə isti münasibətindən və əvvəllər səsləndirdiyi ermənipərəst fikirlərdən də narahat olmağa dəyməz. O, indiyə qədər gürcüdən daha çox fransız olub, buna görə də azərbaycanlıların Gürcüstan üçün nə demək olduğuna, Azərbaycan dövlətinin isə Gürcüstana hər zaman verdiyi böyük dəstəyə fransız qalıb. Amma yəqin ki, dövlətin başçısı mövqeyindən baxanda hər şeyi ayrı cür görəcək və gürcü marağı fransız duyğularından qabağa keçəcək. Hərçənd, keçməsə belə, yenə də problem deyil.

Zamantv.az