Dövlətimizin iqtisadi resusları artıqca aztəminatlı ailələrə diqqət və qayğı
mütəmadi olaraq artır və onların sosial müdafiəsini təmin etməkdən ötrü bir sıra
sosial yönümlü layihə və proqramlar həyata keçirilir.
Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin imzaladığı 21 dekabr 2005-
ci il tarixli Ünvanlı Dövlət Sosial Yardım (ÜDSY) haqqında qanunu aztəminatlı
ailələrin yoxsulluqla üzləşmsinin qarşısını alan və onlaın sosial müdafiəsinin təmin
etmək üçün həyata keçirilən belə proqramlardan biridir.
Lənkəran rayonu Diryan kənd sakini Rəhmətov Bayram Qasım oğlunun ailəsi
aztəminatlıdır. Onun üç azyaşlı övladı var, özü və həyat yoldaşı işsizdirlər,
dövlətdən ailəsinə heç bir vəsait gəlmir. O, Ünvanlı Dövlət Sosial Yardımını almaq
üçün elektron müraciət qaydası əsasında, dəfələrlə müraciət etsə də, müraciətinə
imtina bildirişi gəlib.
Son dəfə 13.08. 2018- ci il tarixli 187218000070502 müraciətinə gələn imtina
bildirişinə imtinaya səbəb Rəhmətov Bayram Qasım oğlunun “torpaq
mülkiyyətçisi olması” öz təsdiqini tapmaması göstərilib.
Redaksiyamıza Ünvanlı Dövlət Sosial Yardımla bağlı gələn bütün məktublarda
aztəminatlı ailələr B. Rəhmətovun ailəsi kimi eyni problemlə üzləşdiyi bildirilir.
“Ünvanlı Dövlət Sosial Yardım haqqında” qanunun 4- cü maddəsində ünvanlılıq,
ədalətlilik pirinsiplərinə əsaslanaraq göstərilir ki, bu yardımı Azərbaycanda
yaşayan və Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olan hər bir aztəminatlı ailə ala
bilər. Lakin bir çox aztəminatlı ailələr UDSY- dən yararlana bilmirlər. Səbəb isə
bir sıra məmurların yaratdıqları süni əngəlliklər və ÜDSY almaq üçün müraciət
etmək qaydaların tez- tez dəyişdirilməsidir.
Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2016- cı il 15 yanvar tarixli 37 saylı
qərarı il ÜDSY almaq üçün elektron müraciət qaydaları təqdim olundu. Bu qərarda
göstərilən qaydalarda vətəndaş məmur ünsiyyəti aradan qaldırılaraq, bürokratik
əngəlliklərə son qoyulsa da, lakin həmin qaydalara mövcud şəraitdə maddi durumu
acınacaqlı olan aztəminatlı ailələrin ÜDSY almaq imkanını məhdudlasdırır. Çünki
həmin qaydalara əsasən paybəlli torpaq sahəsi olan aztəminatlı ailə başçıları
torpaq mülkiyyətçisi kimi birinci şəxs olmalıdır. Bunun üçün də, o, Torpaq
Mülkiyyətinə dair Dövlət Aktını daşınmaz əmlakın dövlət reyestr xidmətinə aparıb
adına Çıxarış çıxardaraq hüququ rəsimləşdirən şəxs olduqdan sonra, məşğuluğunun
təmin olunması üçün Dövlət Sosial Müdafiə Fonduna müraciət edib, adına SUN
şifrəsi alıb həmin şifrəyə ödəniş etdikdən sonra onun məşğulluğu təyin olunur.
Bunun üçün də, bir ailə ÜDSY almasına müraciət etmək üçün 200 manata yaxın
pul xərcələməlidir. 2018- ci ilin iyul ayına qədər vətəndaşlar bu qaydada müraciət
edir və onların müraicəti əsasında ÜDSY təyin olunurdu.
2018- ci ilin iyul ayından etibarən ÜDSY üçün müraciət edən aztəminatlı ailələrə
eyni qaydada imtina bildirişi gəlibdir. Həmin bildirişlərdə göstərilir ki, Azərbaycan
Respublikasının Dövlət Komitəsindən əldə edilən məlumatlara əsasən, torpaq
mülkiyyətçiliyi öz təsdiqini tapmamışdır. Çox qəribədir ki, bu tarixdən öncə
UDSY almaq üçün müraciət edən aztəminatlı ailələr müraciətlərinə UDSY təyin
olunurdu. Torpaq mülkiyyətçiliyi ilə bağlı ona heç bir imtina bildirişi gəlmirdi.
Bəs, görəsən, indi gələn imtina bildirşinə görə, kim cavabdehlik daşıyır və öz işinə
səhlənkarcasına yanaşır?
Ən maraqlısı odur ki, mövcud şəraitdə maddi durumu acınacaqlı olan, çörəyi
mağazadan nisyə alan və ümidini UDSY – yə dikən aztəminatlı ailə həmin yardımı
almaq üçün 200 manata yaxın borc edib reyestr xidmətinə pul xərcləyir.
Araşdırmalardan ümumi nəticəyə belə gəlmək olur ki, hal- hazırda UDSY almaq
az təminatlı ailələr üçün sosial bəlaya çevirilib.
Zahid Səmədov
ZamanTv.az